آسیب‌شناسی اخلاق کوفیان درنهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه قرآن و حدیث تهران

2 دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج البلاغه دانشگاه پیام نور

3 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم تحقیقات

چکیده

شهر کوفه به‌عنوان مرکز خلافت امام علی(ع)، تحت تأثیر حوادث پس از رحلت رسول خدا و عملکرد خلفا در اداره‌ی امور جامعه دچار دگرگونی‌ها و آسیب‌هایی در حوزه‌ی اخلاق اجتماعی شده بود. قدرت‌طلبی، قبیله‌گرایی، بی‌تفاوتی، منفعت‌طلبی، بی‌بصیرتی، سستی و عدم اطاعت از رهبر جامعه، از جمله آسیب‌هایی بود که مانع تدابیر امام علی(‌ع) برای اصلاح شرایط نامناسب و رسیدن به اهداف صحیح جامعه‌ی مسلمین بود . امام(‌ع)، دعوت به  عبرت‌‌آموزی، توجه به دستورات دین و پرهیز از ایجاد بدعت در امور، پرهیز از حیله و نیرنگ، شجاعت و جهاد در مسیر حق را از جمله راهکارهای اخلاقی و رفتاری برای رشد جامعه کوفه و مقابله با معاویه و شامیان معرفی نموده‌اند. 

کلیدواژه‌ها


  1. ابن ابى الحدید ، عزالدین ابو حامد ( 1337) شرح‏نهج‏البلاغة(ابن‏ابى‏الحدید) قم‏ :  کتابخانه‏عمومى‏آیةالله‏مرعشى‏نجفى
  2. ابن شعبه حرانى، حسن بن على، ت(1382)تحف العقول / ترجمه جنتى - تهران، چاپ: اول
  3. ابن میثم بحرانى،کمال الدین، میثم بن على بن (1375) شرح ‏نهج‏البلاغه / ترجمه قربانعلى‏ محمدى‏ مقدم- على‏اصغرنوایى‏ یحیى‏زاده،  مشهد: بنیاد پژوهشهاى‏ اسلامى‏ آستان‏ قدس‏ رضوى
  4. ابن منظور، محمدبن مکرم (،1375ق)لسان العرب ،بیروت : دارصادر: ‫ داربیروت
  5. ابن فقیه ، احمدبن محمد( قرن ق 3 )ترجمه مختصر البلدان: بخش مربوط به ایران/ ؛ ترجمه ح، مسعود: تهران انتشارات بنیاد فرهنگ ایران
  6. تمیمى آمدى عبدالواحد بن محمد( 1366) غرر الحکم و درر الکلم، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى
  7. جعفری، سید حسین ( 1359) تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه سیدمحمد تقی آیت اللهی، تهران: دفتر نشرفرهنگ اسلامی
  8. جعفری، یعقوب(1372) بینش تاریخی نهج‌البلاغه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی
  9. جعفری، سیدمحمدمهدی( 1380) پرتوی از نهج‌البلاغه، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
  10. خسرو پناه، عبدالحسین (1380) جامعه ی علوی، قم: مرکز مطالعات  و پژؤوهش های فرهنگی
  11. دهخدا، علی اکبر ( 1326) لغت  نامه دهخدا، تهران:دانشگاه تهران
  12. دلشادتهرانی، مصطفی(1392) لوح بینایی : تحلیل تاریخ حکومت امام علی ع با تاکید بر نهج‌البلاغه، تهران: دریا
  13. _____________(1391) رخساره خورشید:سیره امام علی (ع) در نهج‌البلاغه، تهران: دریا
  14.  _____________ (1380) رهزنان دین، تهران : دریا
  15.  _____________  (1390) رایت درایت: اخلاق مدیریتی در عهدنامه مالک اشتر، تهران: دریا
  16. سید رضی (1380) نهج‌البلاغه ؛ ترجمه دکتر شهیدی
  17. سلمانی کیاسری،محمد( 1385) حکومت و رهبری از منظر نهج‌البلاغه، قم : مسجدمقدس جمکران
  18. شفیعی،  سعید (1388) مکتب حدیثی شیعه در کوفه (تا پایان قرن سوم هجری) قم: دار الحدیث
  19. طبری ،محمدبن جریر (1362) تاریخ طبری، یا، تاریخ الرسل و الملوک/ ترجمه ابوالقاسم پاینده،تهران: اساطیر
  20. مزاحم منقری،نصربن(1364) واقعه صفین در تاریخ ؛مترجم کریم زمانی،تهران: رسا
  21. محمدی صیفار، مهدی(1389) اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی ع،قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
  22. معین، محمد (1360) فرهنگ فارسی، تهران:  امیرکبیر
  23. مکارم شیرازی، ناصر (1375)  پیام‏ امام‏ شرح‏ تازه‏ و  جامعى ‏بر نهج‏البلاغه، تهران : دارالکتب‏الاسلامیة