خط‌مشی‌گذاری مالی در حکم‌رانی متعالی از منظر نهج البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد مدیریت مالی

3 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مالی

چکیده

دوراندیشی و تدبیر امور با نگاه تیزبین خط‌مشی‌گذار و با در نظر گرفتن مصالح آینده حکومت، از مباحث ضروری حکم‌رانی متعالی است. خط‌مشی‌های تجویزی حال، دورنمای آینده را ترسیم می‌کنند و خط‌مشی‌های مالی، رویدادهای اجتماعی را رقم می‌زنند. رویدادهای اجتماعی، اتفاقات آتی را در پی خواهند داشت. بنابراین آینده، تحت تأثیر آن دسته از جریان‌های مالی است که ساخت اجتماعی جامعه را شکل می‌دهند. آرمانهای مشترک اعضای هرجامعه به استمرار و دوام آن جامعه کمک می‌کنند. جریان آزاد اطلاعات و شفافیت در رویه‌های جاری، موجب پایداری و انسجام حکومت می‌گردد و مشارکت مردم در تصمیم سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها را تقویت کرده و اعتماد عمومی به حکم‌رانان را افزایش می دهد. در این پژوهش، دلالت آیات و روایات برگرفته از قرآن کریم و سیره اهل بیت«علیهم السلام» و به‌ویژه سیره حکم‌رانی امام علی«علیه‌السلام» در مقوله خط‌مشی‌گذاری مالی و ملاحظات اخلاقی ناظر بر آن، رصد شده است. بهره‌گیری بهینه از منابع به جای مانده از گذشتگان، باعث شکوفایی جامعه و نیز مصونیت در برابر آسیب‌های اجتماعی و مالی شده، منافع عصر حاضر و مصالح آیندگان را تأمین می‌کند و مسئولیت پیامد‌های تسلسلی تصمیم‌ها و خط‌مشی‌ها را بر عهده می‌گیرد و اهتمام به امانت‌داری و مصرف مدبرانه با توجه به نیازهای نسل‌های بعد، برای نیل به مختصات حکم‌رانی متعالی ضروری است. 

کلیدواژه‌ها


  1. منابع

    1. قرآن کریم. ترجمه عبدالمحمد آیتی. تهران: انتشارات سروش، واحد احیای هنرهای اسلامی،1371.
    2. المیزان: ترجمه تفسیر المیزان. علامه سیدمحمدحسین طباطبایی. ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، دوره بیست جلدی، دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. چاپ هجدهم. تابستان 1383 (و چاپ 1374).
    3. ابن قدامة، عبدالله بن احمد بن محمد. بی تا،ٰ المغنی، بیروت، دارالکتاب.
    4. الوانی، سید مهدی و فتاح شریف زاده،1379، فرایند خط‌مشی گذاری عمومی، دانشگاه علامه طباطبایی.
    5. پورعزت، علی اصغر. 1387. مختصات حکومت حق مدار، در پرتو نهج‌البلاغه امام علی «علیه‌السلام». تهران. شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    6. پورعزت، علی اصغر، عهد نامه امیر «علیهالسلام» (جان مایه خرد معنوی در حکم‌رانی وسنت انبیاء)، 1389، چاپ اول، انتشارات دانشگاه امام صادق «علیه‎السلام».
    7. پورعزت، علی‎ اصغر. 1391- الف. عدالت زبانی، نقطه عطف روایت عدالت در نهجالبلاغه. انتشارات بنیاد نهج‎البلاغه.
    8. پورعزت، علی اصغر، آرین قلی پور و علی اصغر سعدآبادی. 1391- ب. تدوین الگوی توسعه و پیشرفت در پرتو نهج البلاغه امام علی  «علیهالسلام»، دوفصلنامه اسلام و مدیریت ،س 1، ش 2، پاییز وزمستان 1391، ص 71-103.
    9. پورعزت، علی اصغر و پاکنوش کیانی.1392. بررسی عوامل مؤثر بر کاهش فساد مالی در سازمان‌های دولتی و مؤسسه‌های پژوهشی تهران. فصلنامه  مطالعات کمّی در مدیریت ، س 4، ش 3، پاییز 1392، ص 19-46.
    10. پورعزت، علی اصغر. 1393- الف. مدیریت اسلامی در پرتو نهجالبلاغه- مدیریت ما. انتشارات بنیاد نهجالبلاغه.
    11. پورعزت، علی اصغر و دیگران. 1393- ب. مدیریت ایران، کشورداری الکترونیک. شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    12. پورعزت، علی اصغر و پاکنوش کیانی. 1394- الف. خط مشی مالی دولت و حریم بیت المال از منظر نهجالبلاغه. انتشارات بنیاد نهجالبلاغه.
    13. 13.   پورعزت، علی اصغر. 1394-ب. « نگاه فراآهنگ به عملکرد کارگزاران حکومت در امتداد حساب پس دهی پیش از حساب پس کشی». در علی اصغر پورعزت(ویراستار)، 1394. مدیریت ایران: مدیریت و ارزیابی عملکرد دولت. شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    14. تفسیر نور، محسن قرائتی، مرکز فرهنگی درس‎هایی از قرآن (چاپ 1383).
    15. جوادی آملی، عبدالله. 1393. مفاتیح الحیاة، مرکز نشر اسراء، چاپ یکصد و شصت و نهم.
    16. حر عاملی، محمد بن الحسن. 1409 ق. وسائل الشیعه فی تحصیل مسائل الشریعه، ج 12، مؤسسه آل البیت«علیهم‎السلام»‌، چاپ اول.
    17. حسن‌زاده آملی، حسن. 1360، انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغه.

    18. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم، شرح اصول کافی، محمد خواجوی و علی عابدی شاهرودی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1366 ش.

    19. علی المتقی بن حسام الدین الهندی البرهان فوری (م 975ق)، کنز العمال فی سنن الاقوال والافعال، تحقیق و تصحیح: صفو‌ة سقا- بکری حیانی، ج 3، بیروت، مؤسسه الرساله، 1409ق.

    20. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (با اصلاحات سال 1368)، دبیرخانه شورای بازنگری قانون اساسی، اداره کل فرهنگی و روابط عمومی، چاپخانه مجلس شورای اسلامی، شهریورماه 1377.

    21. کیانی، پاکنوش. 1391. بررسی عوامل مؤثر بر کاهش فساد مالی در سازمانهای دولتی. پایان‎نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.

    1. مجلسی، محمد باقر،1403 ق، بحارالانوار، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
    2. مجیدی، فریبرز، دموکراسی،1373، چاپ اول، انتشارات خوارزمی.

    24. نهجالبلاغه، امیرالمؤمنین علی «علیهالسلام». گردآوری سید شریف رضی. ترجمۀ عبدالمحمد آیتی. 1379 و 1384. دفتر نشر فرهنگ اسلامی و انتشارات بنیاد نهجالبلاغه.

    25. نهجالبلاغه حضرت امیرالمؤمنین «علیهالسلام». گردآوری سید شریف رضی. ترجمه محمد دشتی. تهران: مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین «علیه‎السلام». انتشارات پیام عدالت.

    26. نهجالبلاغه، سخنان امام علی ابن ابیطالب «علیهالسلام». گردآوری سید شریف رضی. ترجمه سید جعفر شهیدی. چاپ‎های 1373 و 1378. تهران. انتشارات علمی و فرهنگی.

    1. نهجالبلاغه، امام علی «علیهالسلام». گردآوری سید شریف رضی. ترجمه سید جعفر شهیدی، 1420 قمری. شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    2. Armstrong, Michael (2010), Armstrongs Handbook of Reward Management: Improving Performance Through Reward, 3rd ed,UK: Koganpage.
    3. Bowman, James S. and  Claire Conolly Knox (2008). “Ethics in Government: No Matter How Long and Dark the Night” Public Administration Review, 68(4):627-639
    4. Cole, Nina D. & Douglas H Flint. 2004. “Perceptions of distributive and procedural justice in employee benefits: flexible versus traditional benefit plans”. Journal of managerial psychology. Vol. 19. No. 1.
      1. Marini Frank. 1971. "An Introduction: A New Public Administration?" In Frank Marini(Ed). 1971 Toward a New Public Administration: The Minnowbrook Perpective. Chandler Publishing Company.
      2. Oneal, S (1998) "The Phenomenon of Total Rewards" , ACA Journal,  7(3)"8-14.
      3. Pourezzat, Ali Asghar,Ghazaleh Taheri Attar And Sayed Mahdi Sharifmousavi (2011), "Aplication of Era-based Cellular Planning for Development of e-Government in Developing Countries", International Journal of innovation in the digital Economy , 2(2):pp.1-11.
      4. Roch, Sylvia G. & Linda R. Shano C. K. 2006. “Organizational justice in an exchange framework: Clarifying Organizational justice Distinctions”. Journal of Management. Vol. 32, No. 2.
    5. Xavier, M.J.(2002), "Citizen Relationship Management- Concepts, tools",6th Research Confrence on Relationship Management in Atlanta, Georgia.