1
دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، واحد زاهدان.
2
استادیار دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
ازجمله خطبههای بلیغ و فصیح امام علی(ع) در نهجالبلاغه، خطبه 28 معروف به خطبه جهاد است. این خطبه تاکنون از ابعاد مختلف مورد بررسی پژوهشگران قرار گرفته است. با توجه به اینکه این خطبه با هدفِ واداشتن مردم به جهاد در راه خدا ایراد شده است، یکی از ابعاد مورد توجه در آن، عناصری است که حضرت در راستای ایجاد شور در مردم برای ترغیب آنها به شرکت در جهاد بهکار برده است. کیفیت حرکتآفرینی و ترغیب مردم به جهادگری در کلام امام(ع) و چگونگی استفاده ایشان از ابزارهای مناسب، اقتضا میکند که ابعاد شورانگیزی در کلام امام علی(ع) مورد بررسی قرار گیرد. نوشتار حاضر با هدف بررسی این بعد از کلام حضرت، تلاش میکند اصول و موازین شورانگیزی و کیفیت کاربرد آنها را در خطبه، مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. برآیند پژوهش حاضر نشان میدهد که شورانگیزی در خطبه جهاد، به کمک ابزارهای حسّی و استفاده از ظرفیتهای ادبی متن، انجام شده که البته این شور، همزمان با شعور نیز همراه است.
گولد، جولیوس، ویلیام ل. کولب، 1376، فرهنگ علوم اجتماعی، تهران، مازیار.
محمدی ملایری، احمد، 1376، آئین نگارش و سخنوری، تهران، زرّین.
ب) مقالات
آل بویه لنگرودی، عبدالعلی، 1391، «همآیی واژگانی و نقش آن در انسجام خطبههای نهجالبلاغه»، فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی، ش 3، ص 46 ـ 25.
بیگدلی، ایمان اله، زینب ربانی و محمود نجفی، 1394، «رابطه مذهب با سلامت روان؛ نقش میانجی احساس شرم و گناه»، پژوهشهای روان شناسی بالینی و مشاوره، ش 1، ص 153 ـ 134، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی.
سیدی، سید حسین و فرحناز شاهوردی، 1392، «درآمدی بر زیباییشناسی تکرار حروف در نظمآهنگ درونی آیات قرآن»، پژهشهای قرآنی، ش 1، ص 51 ـ 38، مشهد، دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان.
قائمیان، مهدی، 1378، «همحروفی و همآوایی موسیقایی واجآرایی آلیتراسیون»، رشد زبان و ادب فارسی، ش 50.
الهی، طاهره، الیاس بیگدلی، صدیقه سلیمانی ابهری و صدیقه اشتری، 1392، «خشم در نگاه اسلام و روانشناسی»، معرفت، ش ، ص 31 ـ 46، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.