پس از رحلت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)، وقایعی در حکومت اسلامی رخ داد، که در اثر آن مسلمین به انواع آسیبهای اخلاقی مبتلا شدند. زورگویی، بیبصیرتی، قدرتطلبی، و ناهنجاریهای اخلاقی از جمله آسیبهایی بود که با ماجرای سقیفه جان تازهای یافت و در دورهی خلفا نهادینه شد. بدین سبب، امر هدایت جامعه، با موانع و مشکلاتی روبرو شد. این مقاله با روش تحقیق کتابخانهای و به روش متن پژوهی، آموزههای امام علی(علیه السلام)، در نهجالبلاغه را استخراج، دستهبندی و تحلیل نموده است. نتایج حاصله نشان داد که ریشههای آسیبهای اخلاقی عملکرد خلفا، بسیار عمیق بوده، و هستهی آغازین آن با ماجرای سقیفه شکل گرفت و ریشهی معضلات دوران حکومت عدلمحور امام علی شد.
ابن الاثیر، عزّالدین أبو الحسن علی ابن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر .1385
ابن ابی الحدید المعتزلی، عزّالدین عبدالحمید بن هبه الله ، شرح نهج البلاغه، بتحقیق محمد ابوافضل ابراهیم، مصر: دار احیاء الکتب العربیة.1378
ابن خلدون، أبو زید عبد الرحمان بن محمد، تاریخ ابن خلدون( دیوان مبتدأ و الخبر فی التاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الاکبر)، تحقیق خلیل شماده، و سهیل زکّار، بیروت: دارالفکر .1408
ابن سعد، أبو عبدالله محمد، الطبقات الکبری، بیروت: دار بیروت للطباعة و النشر.1405
ابن شبه النمیری، أبوزید عمر ، تاریخ المدینة المنوّرة، حقّقه فهیم محمد شلتوت، بیروت: دارالتراث.1400
ابن قتیبه الدینوری، أبو محمد عبدالله بن مسلم، المعارف، تحقیق ثروة عکاشة، قم: افست منشورات الرضی .1415
_____________________________" (276)، الامامة و السیاسة، تحقیق طه محمد الزینی، بیروت: دار المعرفة.276
أبوبکر الجوهری، احمد بن عبدالعزیز، السقیفه و فدک، روایة عزالدین عبدالحمید هبه الله بن ابی الحدید المعتزلی، تقدیم و جمع و تحقیق محمد هادی الامینی، طهران: مکتبة نینوی الحدیثة.323
ابو هلال العسکری، الحسن بن عبدالله بن سهل، الاوائل، بیروت: داراکتب العلمیة.1407
البلاذری، أبو الحسن أحمد بن یحیی، أنساب الاشراف، بیروت: دارالفکر.1417
شرّی، محمدجواد، امیرالمونین (ع) اسوهی وحدت ، (ترجمه محمد رضا عطایی)، مشهد ، بنیاد پژوهش های اسلامی ،1366
شهیدی ، سید جعفر ، ترجمه نهج البلاغه ، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی ، 1348
--------------، پژوهشی تازه پیرامون قیام امام حسین (ع)، انتشارات امیرکبیر، 1358
الطبری ، ابوجعفر محمدبن جریر، تاریخ الطبری ( تاریخ الرسل و الملوک) ، تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، القاهره، دارالمعارف،1979
العلایلی ، عبدالله، تاریخ الحسین (ع) نقد و تحلیل ، بیروت ، دارالحدید، 1994
-----------، برترین هدف در برترین نهاد ، نقد وتحلیل تاریخ امام حسین (ع) ، ترجمه سید محمد مهدی جعفری ، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، 1374
دلشاد تهرانی, مصطفی, & حامی, مژگان. (1394). آسیبشناسی عملکرد خلفای سه گانه بر اخلاق اجتماعی مسلمین با تکیه بر نهج البلاغه. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 15(2), 7-22.
MLA
مصطفی دلشاد تهرانی; مژگان حامی. "آسیبشناسی عملکرد خلفای سه گانه بر اخلاق اجتماعی مسلمین با تکیه بر نهج البلاغه". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 15, 2, 1394, 7-22.
HARVARD
دلشاد تهرانی, مصطفی, حامی, مژگان. (1394). 'آسیبشناسی عملکرد خلفای سه گانه بر اخلاق اجتماعی مسلمین با تکیه بر نهج البلاغه', فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 15(2), pp. 7-22.
VANCOUVER
دلشاد تهرانی, مصطفی, حامی, مژگان. آسیبشناسی عملکرد خلفای سه گانه بر اخلاق اجتماعی مسلمین با تکیه بر نهج البلاغه. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 1394; 15(2): 7-22.