به دلیل آمیختگی کلام امام علی j با قرآن، و قرین بودن قرآن با عترت به حکم حدیث شریف ثقلین، مضمون کلی نهج البلاغه نیز قرآنی است. بنابراین، قرآن یکی از کار آمدترین منابع فهم کلام امام است و به همین جهت شروح متعدد نهج البلاغه از استناد های قرآنی بهره برده اند. مقاله پیش رو، با هدف شناخت بهتر شروح و تبیین تاثیر پذیری شارحان نهج البلاغه از قرآن به بررسی استنادهای قرآنی شارحان و گونه شناسی این استناد ها پرداخته است. بدین منظور از روش توصیفی تحلیلی و نیز از ابزارهای آمار و جداول استفاده شده و شرح ۵۰ خطبه اول نهج البلاغه از شرح های معارج نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ابن میثم، تنبیه الغافلین، عبده، فی ظلال نهج البلاغه و شرح منهاج البراعه خویی مورد جستجو و بررسی قرار گرفته است. نتایج مقاله که مبتنی بر تحلیل آماری است به صورت جداول کمی و توضیحات کیفی ارائه شده است. یافته ها نشان میدهد که کیفیت و کمیت استفاده از شواهد قرآنی در شرح های مورد مطالعه متفاوت است. از جهت کمیت، شرح های منهاج البراعه و شرح ابن میثم بیشترین استناد را به قرآن داشته‌اند. در مقابل، شرح شیخ محمد عبده کمترین شواهد قرآنی را در خود جای داده است. از جهت کیفی نیز رابطه معناداری بین رویکرد کلی شارح با میزان استنادهای قرآنی وی وجود دارد.
مکارم شیرازی، ناصر،1417 ق، پیام امام، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول .
مقالات
پهلوان، منصور، ویژگی های شرح ابن میثم بحرانی بر نهج البلاغه، مقالات و بررسی ها، شماره ۸۴، ۱۳۸۶، صص۳۳-۴۶.
حاجیان حسین آبادی، رضا، دلشاد تهرانی، مصطفی ، روش شناسی ابوالحسن بیهقی در شرح معارج نهج البلاغه، دوفصلنامه مطالعات روش شناسی دینی، شماره دوم، پاییز و زمستان ۹۳، صص۱۳-۳۳.
رفعت، محسن، روش شناسی منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، علوم حدیث، شماره ۵۹، بهار و تابستان ۱۳۹۰، صص ۲۰۷-۲۴۴.
رفعت، محسن، روش شناسی شرح فی ظلال نهج البلاغه، فصلنامه علوم حدیث، شماره 55، بهار 1389، صص 103-31.
فتاحی زاده، فتحیه، مرادی، لعیا، روش‌شناسی علامه جعفری در شرح نهج‌البلاغه (با تأکید بر منابع و استنادهای تفسیری)، پژوهش‌نامه علوی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال چهارم، شماره دوم، پاییز و زمستان ۱۳۹۲، صص ۸۵-۱۱۲.
مهدوی دامغانی، محمود، نکته هایی درباره ابن ابی الحدید و شرح نهج البلاغه، میراث جاودان، شماره ۲۵و۲۶، بهار و تابستان ۱۳۷۸، صص۵۸-۶۵.
)