امام علی j در خطبه «219» نهجالبلاغه به گونه سر بسته سخنانی را در مدح فردی نامشخص بیان فرموده که سبب اختلاف میان مذاهب اسلامی شده است. بر این اساس، برخی استناد آن به حضرت علی j را نپذیرفته و به جعلی بودن آن قائل شدهاند؛ امّا بر اساس نظریه درست، این خطبه اصالت دارد و انتساب آن به امیر مؤمنان j صحیح است.
درباره مصداق حقیقی این خطبه، دیدگاههای گوناگونی ارائه شده است. برخی اندیشمندان، بدون تلاش برای یافتن حقیقت، در این باره سکوت اختیار کردهاند. دستهای نیز نامحققانه، مصادیقی دور از واقعیت نظیر پیامبر اکرم a سلمان و... را آوردهاند. بیشتر دیدگاه های ارائه شده، مصداق واقعی این خطبه را خلیفه دوم دانستهاند؛ امّا در چرایی تمجید وی از سوی امام علی j اختلاف است. اندیشمندان اهل تسنن، همسو با مذهب خود، این ستایش علوی را مؤیدی برای حقانیت خلافت خلیفه و مذهب خود پنداشتهاند؛ امّا به باور عالمان امامیه، مدح خلیفه دوم از سوی امیرمؤمنان j از باب تقیه یا توریه بوده است. دیدگاه تقیهای بودن خطبه به سبب دارا نبودن شرائط تقیه، پذیرفتنی نیست، از این رو بهترین و استوارترین نظریه در این باب، توریهای بودن این خطبه با توجه به اوضاع سیاسی آن عصر است.
عشریه, رحمان, خاکسار کُندر, مهران, & بدیعی, سید علی. (1399). تحلیل و بررسی دیدگاه شارحان نهجالبلاغه در تعیین مصداق خطبه 912 با رویکرد نقادانه به پنداره ستاییدن امام علی علیه السلام از خلیفه دوم. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 19(1), 105-120.
MLA
رحمان عشریه; مهران خاکسار کُندر; سید علی بدیعی. "تحلیل و بررسی دیدگاه شارحان نهجالبلاغه در تعیین مصداق خطبه 912 با رویکرد نقادانه به پنداره ستاییدن امام علی علیه السلام از خلیفه دوم". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 19, 1, 1399, 105-120.
HARVARD
عشریه, رحمان, خاکسار کُندر, مهران, بدیعی, سید علی. (1399). 'تحلیل و بررسی دیدگاه شارحان نهجالبلاغه در تعیین مصداق خطبه 912 با رویکرد نقادانه به پنداره ستاییدن امام علی علیه السلام از خلیفه دوم', فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 19(1), pp. 105-120.
VANCOUVER
عشریه, رحمان, خاکسار کُندر, مهران, بدیعی, سید علی. تحلیل و بررسی دیدگاه شارحان نهجالبلاغه در تعیین مصداق خطبه 912 با رویکرد نقادانه به پنداره ستاییدن امام علی علیه السلام از خلیفه دوم. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 1399; 19(1): 105-120.