رهبری کارکنان سازمان بر اساس آموزه‌های علوی و اعتبار سنجی آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار،عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی(نویسنده مسئول)

2 استادیار،عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق (ع)

چکیده

رهبری به عنوان یکی از وظایف مدیریت و در زمره مهمترین مهارت ها یعنی مهارت انسانی، نقشی حیاتی در پویایی و بالندگی سازمان ها دارد. برای شیوه رهبری نظریه‌های فراوانی مطرح شده است. هدف این نوشتار پاسخ به این پرسش است که رهبری بر اساس آموزه‌های علوی چگونه است؟ با مراجعه به منابع اسلامی، دو دسته گزاره، مشخص می‌شود. دسته اول به صورت مطلق توصیه به نرمش و رفق می‌کند و دسته دوم علاوه بر نرمش، به شدت عمل نیز توصیه می‌نماید. مقتضای جمع بین دو دسته آن است که برای مدیران، اِعمال هر یک از نرمش و شدّت عمل ضروری است و بر اساس اصلی‌ترین گزاره دسته دوم، نرمش اصل است و اِعمال شدت، وابسته به موقعیّت است و تا مادامی که بتوان با نرمش و رفق، امور را به سامان رساند، نوبت به شدت عمل نمی‌رسد. استخراج شاخص های نرمش و مراتب شدت عمل برای پژوهش های بعدی پیشنهاد می­شود. روش این پژوهش، آمیخته از اجتهاد حوزوی و میدانی است.

کلیدواژه‌ها


  1. منابع و مآخذ:

    .قرآن کریم.

    .نهج‌‌‌البلاغه.

    1. ابن‌‌ ابی‌‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله ،بی تا، شرح نهج‌‌‌البلاغه، بیروت: دارالمکتبه الحیاه.
    2. ابن‌‌‌منظور، محمدبن مکرم،1408 ق، لسان العرب، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    3. ابو حبیب، سعدى 1408 ق، القاموس الفقهی لغه و اصطلاحاً، در یک جلد، دمشق: دار الفکر.
    4. انوری، حسن،1383ش، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: انتشارات سخن.
    5. آمدی، عبدالواحد،1337ق، غرر الحکم و درر الکلم، محمدعلی انصاری قمی، تهران: [بی‌نا].
    6. ثقفی، ابراهیم بن محمد،۱۴۱۰ ق، الغارات، قم: دارالکتاب.
    7. جمعی از محققان، 1386ش، سیره سیاسی پیامبر اعظم صلی‌الله علیه و اله ، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    8. جوهری، اسماعیلبن حماد، 1979‌‌‌م، مختار الصحاح، بیروت: دارالکتاب العربی.
    9. جوهری، اسماعیل، ‌بن‌حماد1990 م، الصحاح (تاج‌اللغ‍ه و صحاح‌العربی‍ه)؛ تحقیق: احمد عبدالغفور عطار، چاپ چهارم، بیروت: دارالعلم للملایین.
    10. حرّ عاملی، محمدبن حسن، 1403ق، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، طهران: مکتبةالاسلامیه.
    11. راغب اصفهانی، حسینبن محمد، [بی‌‌‌تا]، المفردات فی غریب القرآن، طهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء آثار الجعفریه.
    12. طباطبایى، محمدحسین، 1374 ش ، ترجمه تفسیر المیزان، چاپ پنجم، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه
    13. طبرسی، فضل بن حسن، 1373ش، مجمع البیان فی تفسیر القران، تهران:مکتبة الاسلامیه.
    14. طبری، محمد بن جریر، 1374ش، تاریخ الرسل والملوک، تهران: سروش.
    15. طریحی، فخرالدین بن محمد، 1408 ق، مجمع البحرین، طهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    16. مطهری مرتضی،1380ش، مجموعه آثار شهید مطهری؛ تهران: انتشارات صدرا.
    17. مکارم شیرازی ناصر و جمعی از نویسندگان، 1368 ش، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    18. عمید، حسن، 1363 ش، فرهنگ عمید، ج.3، تهران: انتشارات امیرکبیر،
    19. فراهیدى، خلیل بن احمد، 1410 ق، کتاب العین، چاپ دوم، قم: انتشارات هجرت.
    20. قرشى، سید على اکبر، 1412ق، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
    21. کلینى، محمد بن یعقوب، 1429ق، الکافی، قم:دار الحدیث للطباعه و النشر.
    22. مجلسی، محمدباقربن محمدتقی،1423 ق، بحارالانوارجامعه الدرراخبار الائمه الاطهار علیهم‌السلام ، بیروت: دارالاضواء.
    23. مصطفوی، حسن،، 1374ش، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، طهران: وزارت الثقافه والارشاد الاسلامی.
    24. معین، محمد،1350ش، فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات امیر کبیر
    25. مفید، محمد بن نعمان،۱۴۱۴ ق، الامالی، بیروت: دارالمفید،
    26. مکارم شیرازی، ناصر،1413ق، انوارالفقاهه، بیع، چاپ دوم، قم: مدرسه الامام امیرالمؤمنین علیه‌السلام .
    27. نبوی، محمد حسن،1386ش، مدیریت اسلامی، چاپ دوازدهم، قم: بوستان کتاب.
    28. نی نوس، برت،1377ش، رهبری بصیر، ترجمه محمد ازگلی و برزو فرهی؛ تهران: دانشگاه امام حسین علیه‌السلام ، موسسه چاپ و انتشارات .
    29. Fry,L.W. Toward a Theory Of Spritual Leadership, The Leadership Quartery,14, 2005
    30. B. Graen T. A. Scndura, “Vertical Dyad Linkage Theory Of Leadership”. in: Robert A. Baron & Jerald Greenberg, op. cit , 1995
    31. Goodman, Lewis “Management, Challenges in the 21 Century”, South- western College publishing,1998
    32. Koontz, Harold & Heinz Weihrich, Essentioals of Management, New York: McGrow-Hill,1990.
    33. laub, Jim Difining Servant Leadership: A Recommended Typology for Servant Leadership Studies, Servant Leadership Roundtable” August,2004
    34. Moorhead, Gregory & Ricky w, Griffin. Organizational Behavior: managing pople and organization, New york:Houghton Mifflin,2001
    35. Robbins, P. Stephen“Orgenizational Behavior” Englewood,prentice-Hall,1993
    36. Robert l Katz."Skills of an Effective Administrator" Harvard Business Review, September- October,1974
    37. Russell F. Robert“The Role of Values in Servant Leadership, Leadership and Organization development” Journal, Vol 22. NO2,2001
    38. Russell F. Robert, A. Gregory Stone “ Review of Servant Leadership Attributes: Developing a Practical Model, Leadership and Organization development" Journal” Vol 23. NO 3,2002
    39. Schermerhorn, J. R, & Others “Organizational Behavior”, New York, John willey,1997
    40. Sendjaya sen “Morality and Leadership: Examining the ethics of transformational leadership” Jornal of Academic Ethicspp,2005
    41. Shamir, R. J. House & M. A. Arthur, “The Motivation Effects of Charismatic Leadership:A Self-Based Theory”;p. 377-509. in: Don Hellriegel, et al., Op. cit,1993
    42. Stone A. Gregory, Russell F. Robert, Patterson Kathleen “Transformational Versus Servant Leadership – A Difference in Leader Focus, Servant Leadership RoundtableOctober,2003
    43. A.Gregory, Russell F. Robert, Patterson athleen“Transformational Versus Servant Leadership – A Difference in Leader Focus, Leadership and Organization development” Journal” Vol 25. NO4,2004
    44. Stoner, James & Edward Freeman; Mangement; London; Prentic-Hall ،1992 .

    مقاله

    عابدی جعفری، حسن؛ «میزگرد رهبری سازمانی»، مصباح، 1377، ش 25،