عبرت گیری تاریخی از مهم ترین دستاوردهای مطالعه و تحلیل تاریخی است که با شرط بکارگیری ابزار صحیح و دست یابی به واقعیت های تاریخی و فهم درست از آنها ارزشمند و کارامد می‌باشد. پژوهش حاضر با بررسی و تحلیل کتاب نهج‌البلاغه کوشیده است در گام اوّل ابزار و زمینه های عبرت گیری از تاریخ را بیان کند. از طرفی، در راستای بحث عبرت آموزی تاریخی، برخی افراد به تطبیق‌های تاریخی رو می‌آورند. شبیه سازی موضوعات تاریخی اگر همراه با شاخص حق نباشد و گرایش های مادی، هوای نفس و تعصّبات سیاسی اجتماعی در آن دخیل باشند، موجب تحریف حقیقت، فتنه انگیزی و گمراهی و با سوء استفاده از جهل دیگران موجب فریب آنها می‌شود و تطبیق افراد بر گذشتگان تاریخ و مطابقت حوادث بر گذشته‌های تاریخ بدون معیار می‌تواند آثار مخرّبی در پی داشته باشد. بنابراین رسالت دیگر این نوشتار آسیب شناسی این مقوله و پاسخ به سوال پیرامون آسیب‌های تطبیق تاریخی است. درنتیجه این تحقیق پیرامون تطبیق‌ها و شخصیّت سازی‌های تاریخی و ممنوعیت قیاس افراد با حضرات معصومین علیهم السلام بحث کرده و آسیب‌ها و مخاطرات شبیه سازی‌های تاریخی را بیان می‌نماید.
)