1
گروه معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران. (نویسنده مسئول)
2
استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی نماد و پرداخت تصویری از معانی آن بر اساس فرهنگ نهجالبلاغه و نیز بررسی تطبیقی آن با نظریه نمادسازی هنری انجام شد. روش این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی انجام شده است. جهت جمع آوری دادهها از طریق نمونه گیری هدفمند از نهج البلاغه، تعدادی از خطبهها، نامهها و حکمتهای آن انتخاب شدند. برای رسیدن به این منظور، منابع پژوهشی مورد تحلیل قرار گرفتند. از آنجایی که این پژوهش بدنبال پاسخگویی به دو سوال اساسی مبنی بر این که تصویرسازی در نهجالبلاغه به چه شیوهای است؟ و تصویر در نهجالبلاغه از نظر ویژگیها و مؤلفههای آن چگونه بیان میشود؟ لذا نتایج نشان داد که نهج البلاغه توانسته است نماد را با تصویر در قالب های مختلف پردازش کند، و نیز تصویر را درقالب کلام بپروراند و به مخاطب برساند. همچنین مؤلفههای اصلی تصویر در نهجالبلاغه در شش مؤلفه بیان شد و بر اساس ملاکهای عینی و ذهنی مطابق نظریه پردازان روان فیزیکی نیز قابل تبیین بود. یافتهها نشان میدهد که تصویرسازی کلامی امام علی علیه السلام میتواند بسیاری از حقایق دینی و معارف توحیدی را در قالب محسوس و عینی به نمایش دربیاورد و بازنمایی خوبی از حقایق باشد. با توجه به موارد بررسی شده میتوان گفت نهجالبلاغه به خوبی توانستهاست رسالت هنری خود را انجام دهد و مفاهیم، باورها و اعتقادات دینی را در قالب هنر تصویری به اذهان برساند.