استادیار، گروه معارف، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
چکیده
چکیده در پژوهش های دینی، مفهوم شناسی واژه ها از نیازهای اساسی به شمار می رود زیرا وارد شدن به مباحث اصلی بر آن مترتب است. مفهوم شناسی واژه ی خرد (عقل) نیز به عنوان مسئله ی اصلی این پژوهش ، در تحلیل و تبیین مباحث مربوط به خردورزی بسیار ضروری است زیرا کاربرد نادرست و نامفهوم آن موجب مغالطه و خلط در موضوع و خروج از بحث می‌گردد این نوشتار با بهره گیری از روش کیفی تلاشی است جهت شناخت و تعریف سازه ی خرد که طی آن علاوه بر واژه شناسی ، به بررسی دقیق مدلول استعمالی و اصطلاحی و نیز جایگاه آن در کل نظام معنایی متون دینی پرداخته و در نهایت به این نتیجه دست یافته است که سازه خرد در مبانی تفکر اسلامی عبارت است از یک حالت نفسانی و کیفیتی روحانی است که بیانگر علم و دانایی و در مصادیقی از علم همانند دور اندیشی و تفکر و زیرکی و عبرت گیری و علم مطبوع و حل مساله بکار رفته است و در مورد پیشینه این تحقیق لازم به ذکر است برای اولین بار به بررسی تحلیل مولفه ای این سازه پرداخته شده و در نوع خود بدیع است و اگر واژه ی خرد به گونه ای صحیح تفسیر و تبیین گردد رشد عقلی بشریت را تضمین می نماید.
)