واکاوی مفهوم معنویت در تاب‌آوری با استفاده از آموزه‌های حضرت علی علیه السلام به منظور ارائه استلزامات تربیتی در نظام آموزش وپرورش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

2 استادیار گروه برنامه ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه برنامه ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

تاب‌آوری دستیابی به تعادل از سطوح اولیه تا بالاترین سطوح زندگی در شرایط تهدید‌کننده است و توفیق و نتایج مطلوب در زندگی را فراهم می‌کند. تاب‌آوری می‌تواند به عنوان یک ساز و کار دفاعی در نظر گرفته شود که افراد را به پایداری در مواجهه با سختی ها و بهبود سلامت روان، توانمند سازد. همچنین وقتی از تاب‌آوری، بحث می‌گردد، معنویت وجودی افراد نیز یکی از شاخصه های مهم شناخت تاب آوری می باشد. همچنین برخورداری از معنویت بالا به عنوان برترین حامی تاب‌آوری می‌باشد و می تواند فرد را در برابر مسایل و مشکلات پیش رو پیروز گرداند. هدف این پژوهش واکاوی مفهوم معنویت در تاب‌آوری بر اساس آموزه‌های امام علی علیه السلام به منظور ارائه استلزامات تربیتی در نظام آموزش و پرورش می‌باشد. در پژوهش حاضر، کتاب نهج البلاغه به عنوان یکی از منابع مهم معنوی در جهان اسلام مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا بر مبنای نظام مقوله‌بندی قیاسی بوده است. یافته‌های پژوهش در سه گام کدگذاری شده است. هر یک از راه‌های معنویت از دیدگاه نهج‌البلاغه و آموزه‌های حضرت علی علیه السلام در چهار مولفه اصلی ارتباط با خدا، ارتباط با خود، ارتباط با خلقت و ارتباط با خلق و مولفه‌های فرعی تقسیم‌بندی شده است. این پژوهش در جستجوی آن است که با رعایت استلزامات تربیتی، پرورش تاب آوری با تکیه بر آموزه های نهج البلاغه در نظام آموزش و پرورش کشور توسعه و گسترش یابد.

کلیدواژه‌ها


  1. .نهج البلاغه .ترجمه محمد دشتی.

    1. هومن، حیدر علی، 1389ش، شناخت روش علمی در علوم رفتاری. تهران: انتشارات سمت.

    مقالات

    1. بشارت، محمدعلی؛ زرپور، صدیقه؛ بهرامی احسان، هادی ؛ رستمی، رضا و میردامادی، محمدجواد، 1389ش، مقایسه ویژگی‌های شخصیتی افراد مبتلا به نشانگان روده تحریک پذیر وافراد غیر مبتلا. مجله روان شناسی بالینی،1(5)، 16-9.
    2. حسین چاری، مسعود و محمدی، مژگان،1390ش، پیش بینی تاب آوری روان شناختی بر اساس اعتقادات مذهبی در دانشجویان شهری وروستایی. روانشناسی معاصر، 6(2)، 45-56.
    3. صابری‌فرد، فرشته و حاجی اربابی، فاطمه، 1398ش، رابطه جو عاطفی خانواده با خودتنظیمی هیجانی و تاب‌آوری در دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 6(1)، 64-49.
    4. صدری دمیرچی، اسماعیل؛ محمدی، نسیم؛ رمضانی، شکوفه و امان‌زاده، زهرا، 1397ش، بررسی اثربخشی معنویت درمانی گروهی بر شادکامی و سرسختی روان‌شناختی زنان سالمند. پژوهش در دین و سلامت، 4(2)، 53-42.
    5. سرمدی، محمدرضا؛ اسمعیلی، زهره، فرج الهی، مهران و موسوی، سیدصاحب، 1397ش، استلزامات تربیتی مولفه‌های زیباشناسی جان دیویی در نظام آموزش از راه دور ایران، مطالعات روانشناختی، 32، 184-135.
    6. هارونی، طاهره؛ ضرابیان، محمدکاظم و موسوی، اشرف سادات، 1398ش، اثربخشی آموزش مدیریت خشم بر تاب‌آوری، سخت‌رویی و سلامت عمومی دانش‌آموزان دختر هنرستانی، مجله روان پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 25(4)، 383-368.
    7. هاشمی، لادن و جوکار بهرام، 1390ش، بررسی رابطه بین تعالی معنوی و تاب‌آوری در دانشجویان دانشگاه. مطالعات روانشناختی تربیتی، 8(13)، 142-123.
    8. .