1
دانشیار گروه آموزشی زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
2
استادیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران (نویسنده مسؤول).
چکیده
چکیده معادل‌گزینی در ترجمه فرایند بسیار مهم و حساسی است که دقت نظر بالای مترجم را می‌طلبد، و لازمه آن تسلط کافی بر دو زبان مبدأ و مقصد است. ترجمه سید جعفر جعفر شهیدی از کتاب نهج البلاغه به اذعان بسیاری از صاحبنظران یکی از بهترین ترجمه‌هایی است که تاکنون از این کتاب به عمل آمده به گونه‌ای که ترجمه مذکور در سال 1369 به عنوان کتاب برگزیده سال معرفی شد و از طرف بسیاری از مجامع علمی و ادبی مورد ستایش قرار گرفته است. نویسندگان در این جستار، ترجمه خطبه قاصعه از این کتاب را به عنوان نمونه انتخاب کرده و با متن عربی آن مقایسه نموده و بر اساس رویکرد متن‌مدار معادل‌گزینی در آن را در دو سطح، واژگان و بافت متنی مورد تحلیل و بررسی قرار داده‌اند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد، با وجود تلاش‌های فراوانی که در برگردان این کتاب گرانقدر مبذول شده، و به رغم همه زیبایی‌ها و ظرافت‌های بکار رفته در آن، به نظر می‌رسد استاد شهیدی در معادل‌گزینی برای معنای ارجاعی و همچنین معنای بافتی و متنی برخی از واژه‌ها چندان دقیق عمل نکرده است.
منابع 1. ابن ابی الحدید، 1965م، شرح نهج‌البلاغه، الطبعه الثانیة، المجلد الاول، دار احیاء الکتب العربیه. 2. آذرنوش، آذرتاش، ۱۳۹۳ش، فرهنگ معاصر (عربی به فارسی)، چاپ شانزدهم، تهران نشر نی. 3. جعفری، محمد تقی، 1380ش، ترجمه نهج البلاغه، چاپ اول، دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 4. جهاد، سنا، 1997م، معجم الطالب و الکاتب، الطبعة الاولی، مکتبه لبنان ناشرون. 5. حسینی، ابوالقاسم، 1392ش، شیوه شیوایی، چاپ سوم، مرکز نشر هاجر. 6. زرکوب، منصوره، 1388ش، روش نوین فن ترجمه، اصفهان: انتشارات مانى. 7. الزیات، أحمد حسن و دیگران، 1989م، المعجم الوسیط، ترکیه: مؤسسة ثقافیة للتألیف والطباعة والنشر والتوزیع. 8. سعیدان، اسماعیل، 1394ش، اصول و روش کاربدی ترجمه، چاپ چهارم، نشر رهنما. 9. شهیدی، جعفر، 1384ش، ترجمه نهج البلاغه، چاپ بیست و پنجم تهران نشر علمی فرهنگی کتیبه. 10. عنانی، محمد، 2005م، نظریة الترجمة الحدیثة الطبعة الثانیة، مکتب لبنان ناشرون. 11. قلی زاده، حیدر، 1380ش، مشکلات ساختاری ترجمه قرآن کریم، تبریز: مؤسسه تحقیقاتی علوم اسلامی- انسانی. 12. لطفی پور ساعدی، کاظم، 1371ش، در آمدی به اصول و روش ترجمه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 13. مطهری، مرتضی، 1354ش، سیری در نهج البلاغه، انتشارات صدرا قم. 14. مکارم شیرازی و همکاران، 1385ش، پیام امام، شرح تازه و جامعی بر نهج البلاغه، چاپ اول، دار الکتب الاسلامیه. مقالات 15. صفوی، کوروش، 1382ش، طرح چند ملاک درون زبانی در نقد نظام مند ترجمه، مطالعات ترجمه سال اول شماره سوم پاییز. 16. فرحزاد، فرزانه، 1382ش، چارچوب نظری برای نقد ترجمه، مطالعات ترجمه، سال اول، شماره سوم. 17. کمالی، محمد جواد، 1372ش، حذف واضافه در ترجمه، مترجم، شماره یازدهم و دوازدهم، پاییز وزمستان.
طالبی قره قشلاقی, جمال, & سعیداوی, علی. (1401). بررسی معادل‌گزینی در ترجمه شهیدی از خطبه قاصعه براساس نقد متن محور. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های نهج البلاغه, 21(4), 131-146.
MLA
جمال طالبی قره قشلاقی; علی سعیداوی. "بررسی معادل‌گزینی در ترجمه شهیدی از خطبه قاصعه براساس نقد متن محور". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های نهج البلاغه, 21, 4, 1401, 131-146.
HARVARD
طالبی قره قشلاقی, جمال, سعیداوی, علی. (1401). 'بررسی معادل‌گزینی در ترجمه شهیدی از خطبه قاصعه براساس نقد متن محور', فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های نهج البلاغه, 21(4), pp. 131-146.
VANCOUVER
طالبی قره قشلاقی, جمال, سعیداوی, علی. بررسی معادل‌گزینی در ترجمه شهیدی از خطبه قاصعه براساس نقد متن محور. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های نهج البلاغه, 1401; 21(4): 131-146.
)