تبیین معنای سعادت و تعیین حدود و ثغور آن از یک سو کاری دشوار و پیچیده است و از سویی دیگر امری مهم و ضروری برای معنابخشی به زندگی در جهان کنونی است. در این نوشتار برآنیم تا با روش توصیفی – تحلیلی، دیدگاه امام علی علیه السلام از این مفهوم را بر اساس آموزههای نهجالبلاغه استنباط کنیم. بدین منظور نشان میدهیم که از نظر حضرت سعادتی که صرفاً ناظر به بعد محسوس وجود آدمی باشد، و غایتی فراتر از کامیابیهای دنیایی برای بشر در نظر نگیرد، غیر عقلانی و مذموم است که میتوان از آن با عنوان سعادت امیالی یاد کرد و سعادتی که ناظر به هر دو بعد وجود آدمی، یعنی بعد محسوس و معقول او، و معطوف به غایت نهایی انسان باشد، عقلانی و ممدوح است که میتوان از آن با عنوان سعادت اخلاقی نام برد. آنگاه بیان میکنیم که از نظر علی علیه السلام سعادت اخیر، مقدمه و بستر سعادتِ نهایی لحاظ شده است. به این ترتیب سه معنا از سعادت را منظر حضرت شناسایی و معرفی میکنیم.