1
استادیار و عضو هیات علمی، گروه معارف، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه کاشان.(نویسنده مسئول)
2
کارشناس ارشد نهجالبلاغه، گروه معارف، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه کاشان.
چکیده
همه انسانها برای رفع نیازهای خود در جامعه و دوری از انفعال، نیاز به برقراری ارتباط با افراد جامعه دارند و زمانی میتوانند با دیگران رابطه برقرار کنند که بتوانند افکار، علایق و ذهنیات خود را در قالب رفتار، به دیگران منتقل نمایند. بنابراین، رفتار که تنها راه برقراری ارتباط انسان با محیط اطراف اوست، یکی از مهمترین ابعاد زندگی انسان به شمار میرود. از طرفی رفتار، مهمترین بستر بروز تربیت صحیح یا ناصحیح در انسان بوده و یکی از راههای دستیابی به تربیت صحیح، آشنایی با روشهای رفتاری آسیبزا در تربیت است. با این توصیف این پژوهش بر آن است، با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از متون دینی و دادههای علوم معاصر به تبیین مهمترین روشهای رفتاری آسیبزا در تربیت با تکیه بر معارف علوی بپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مهمترین این روشها؛ تنبیه، تشویق نابهجا و جدال بوده و راهکارهایی همچون رعایت اصول تنبیه و تشویق و به کار گیری آن در زمان و مکان خود و دوری از برخورد خصمانه با کودک میتوان ارائه کرد.
منابع قرآن کریم نهجالبلاغه 1. ابن حجرعسقلانی، احمد بن على، 1415ق، الإصابه فى تمییز الصحابه، تحقیق: عادل احمد عبد الموجود و على محمد معوض، بیروت: دارالکتب العلمیه. 2. ابن منظور، محمد بن مکرم، بیتا ، لسان العرب، بیروت: دار الفکر -دار صادر. 3. اربلی، علی بن عیسی، بیتا، کشف الغمة فی معرفة الائمة، تحقیق: احمد حسینی اشکوری، قم: الشریف الرضی. 4. بحرانی، هاشم بن سلیمان، بیتا، حلیة الابرار فی احوال محمد وآله الاطهار صلی الله علیه و آله و سلم، غلامرضامولانا بروجردی، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیة. 5. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، 1377 ش، غررالحکم و دررالکلم ( گفتار امیرالمؤمنین علیه السلام)، ترجمه: سید حسین شیخ الاسلامی، قم: انتشارات انصاریان. 6. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، 1378 ش، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه: سید هاشم رسولی محلاتی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 7. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه: محمد علی انصاری قمی، تهران: بینا. 8. ثقفی، ابراهیم بن محمد، بیتا، الغارات، مصصح: سیدجلال الدین محدث ارموی، طهران: انجمن آثار ملی. 9. جوهری، اسماعیل بن حماد، بیتا، الصحاح: تاج اللغة و صجاج العربیة،بیروت: دار العلم للملایین. 10. حر عاملی، محمد بن حسن، بیتا، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، مؤسسه آلالبیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث. 11. حسنی، جواد، 1388 ش، بررسی تحلیلی تنبیه از منظر روائی، فقهی و روانشناسی، مجموعه مقالات تربیتی تربیت دینی،اخلاقی و عاطفی، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی رحمه الله. 12. حسینی شیرازی، سیدحسن، بیتا، موسوعة الکلمة، کویت: دارالعلوم. 13. حقانی، حسین، 1385 ش، علم النفس اسلامی و بررسی نظرات دانشمندان غرب، تهران: دانشگاه الزهراء علیها السلام. 14. خوانساری، جمالالدین محمد، 1366 ش، شرح غررالحکم و دررالکلم، تصحیح: سید جلال الدین محدث ارموی، تهران: دانشگاه تهران. 15. داودی، محمد، 1385 ش، نقش معلّم در تربیت دینی، قم: پژوهشگاه حوزه ودانشگاه. 16. دلشاد تهرانی، مصطفی، 1383 ش، سیره نبوی منطق عملی، تهران: انتشارات دریا. 17. دهخدا، علی اکبر، 1325-1352 ش، لغتنامه، تهران: سازمان لغت نامه دهخدا. 18. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، بیتا، مفردات الالفاظ القرآن، تصحیح: صفوان عدنان داوودی، بیروت-دمشق: دارالعلم. 19. زمخشری، محمود بن عمر، بیتا، الفائق فی غریب الحدیث، بیروت: دارالکتب العلمیه. 20. سیف، علی اکبر، 1388 ش، روانشناسی پرورشی: روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران: دوران. 21. شهید ثانی، زین الدین بن علی، بیتا، منیة المرید فی ادب المفید و المستفید، تصحیح: رضا مختاری، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 22. شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه قمی، 1363 ش، من لا یحضره الفقیه ، تصحیح: علیاکبر غفاری، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. 23. طبرسی، فضل بن حسن، بیتا، مشکاة الانوار فی غررالاخبار، صالح جعفری، نجف اشرف: المکتبة الحیدریة. 24. عظیمی، سیروس، 1370 ش، اصول روانشناسی، بیجا: صفّار. 25. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، بیتا، القاموس المحیط، بیروت: دارالکتب العلمیه. 26. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، بیتا، الوافی، اصفهان، مکتبة الامام امیرالمؤمنین علیه السلام العامة. 27. قائمی امیری، علی، بیتا، مجموعه بحثها در زمینه خانواده و تربیت کودک، قم: دار التبلیغ اسلامی. 28. قائمی مقدم، محمد رضا، 1382 ش، روشهای آسیبزا در تربیت از منظر تربیت اسلامی، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه. 29. قرشی بنابی، علی اکبر، 1371 ش، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 30. کاوه، سعید، 1387 ش، از عصبیت تا سلامت رفتار، تهران: انتشارات سخن. 31. کریمی، عبدالعظیم، 1381 ش، گفتارهائی پیرامون اثرات پنهان: تربیت آسیبزا، تهران: سازمان انجمن اولیا و مربیان. 32. مجلسی، محمد باقر، 1363 ش، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول صلی الله علیه و آله و سلم، هاشم رسولی، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 33. مجلسی، محمدباقربن محمدتقی، بیتا، بحار الانوار، تصحیح: محمد باقر محمودی، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 34. محقق داماد، مصطفی، 1383 ش، قواعد فقه، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی. 35. محمدی ریشهری، محمد، بیتا، حکم النبی الاعظم صلی الله علیه و آله و سلم، قم:دارالحدیث. 36. محمودی، محمد باقر، بیتا، نهجالسعادة فی مستدرک نهجالبلاغة، تصحیح: عزیز آل طالب، طهران: وزاره الثقافه و الارشاد الاسلامی، موسسه الطباعه و النشره. 37. معافری، سعید بن محمد، بیتا، کتاب الافعال، قاهره: مؤسسه دارالشعب. 38. معین، محمد، 1360 ش، فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات امیر کبیر. 39. مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، بیتا، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، تصحیح: علیپناه اشتهاردی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. 40. ناظمزاده قمی، سیداصغر، 1375 ش، جلوههای حکمت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. 41. نراقی، مهدی، بیتا، جامع السعادات، تصحیح:محمد کلانتر، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات. 42. نوری، حسین بن محمد تقی، بیتا، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث. 43. الهامی نیا، علی اصغر، 1376 ش، تعلیم و تربیت در اسلام، قم: اداره آموزشهای عقیدتی سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه. 44. واعظزاده خراسانی، محمد، 1388 ش، المعجم فی فقه الغة القرآن و سر بلاغته، مشهد مقدس: آستان قدس رضوی. 45. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود، بیتا، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم: مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
حسین زاده, علی, & قاسمی گورتی, هاجر. (1402). بررسی روش های رفتاری آسیب زا در تربیت با تکیه بر معارف علوی. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 22(1), 87-112.
MLA
علی حسین زاده; هاجر قاسمی گورتی. "بررسی روش های رفتاری آسیب زا در تربیت با تکیه بر معارف علوی". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 22, 1, 1402, 87-112.
HARVARD
حسین زاده, علی, قاسمی گورتی, هاجر. (1402). 'بررسی روش های رفتاری آسیب زا در تربیت با تکیه بر معارف علوی', فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 22(1), pp. 87-112.
VANCOUVER
حسین زاده, علی, قاسمی گورتی, هاجر. بررسی روش های رفتاری آسیب زا در تربیت با تکیه بر معارف علوی. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای نهج البلاغه, 1402; 22(1): 87-112.