بیماری‌های روحی و روانی و شیوه‌های درمان آنها در نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآنی وحدیث، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، ایران.

2 استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

3 استادیار گروه علوم قرآنی و حدیث، واحد زنجان دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

4 دانشیار گروه علوم قرآنی و حدیث،واحد زنجان،دانشگاه آزاد اسلامی،زنجان،ایران

چکیده

بیماری‌های روحی و روانی از جمله بیماری‌هایی است که توجّه به آن در جوامع امروزی مغفول مانده است. در این پژوهش برآنیم تا با روش توصیفی- تحلیلی و براساس شیوه مستندات کتابخانه‌ای به این سوال مهم پاسخ دهیم که بیماری‌های روحی و روانی در نهج‌البلاغه کدام‌اند؟ و شیوه درمان آن چگونه است؟ از این رو دامنه این پژوهش مبتنی بر امراض نفسانی ناامیدی، غفلت، عجب و کبر خواهد بود. براساس یافته‌های تحقیق، بسیاری از این بیماری‌ها در بستر دین جزو صفات ذمیمه محسوب می‌شود که مانع خودشناسی و معرفة‌الله می‌شود. براساس نگرش امام علی علیه السلام، منشأ ایجاد این امراض، در دو مقوله خودشناسی و خداشناسی جای دارد. به طوری‌که برای درمان چهار مرض فوق، از سلاح صبر و توکل به مبدأ وجودی، اطاعت و ذکر خداوند، تدبّر در امور نظام هستی و پی بردن به عظمت پروردگار و در نهایت توجّه به آفرینش انسان از ماده‌ای ناچیز و اساس قراردادن اصل تواضع و خشوع بهره می‌برد. از رهگذر عمل به برخی تعالیم و نسخه تجویزی حضرت امیر علیه السلام، توجّه به معرفت نفس منجر به معرفةالله شده و این امراض در مسیر نیل به آرمان‌های بشریت و کمال مطلوب رفع می‌شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع


منابع
قرآن کریم، ترجمه: فولادوند.
نهج البلاغه،سید رضی،1377ش،ترجمه: سیدعلینقی فیض الاسلام،تهران: انتشارات فقیه (فیض الاسلام).
1. ابن‌ابی‌جمهور، محمدبن‌زین الدین ،1403ق، عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه، جلد چهارم، قم: مؤسسه سیدالشهداء علیه السلام.
2. ابن‌ترکه، علی بن محمد ،1378ش، شرح فصوص الحکم ابن‌عربی، جلد اول، به کوشش: محسن بیدارفر، قم: نشر بیدار.
3. ابن‌عربی، محیی‌الدین محمدبن‌علی، 1400ق، فصوص الحکم،  تصحیح و تعلیق: ابوعلاء عفیفی، بیروت: دارالکتب العربیه.
4. ایزوتسو، توشیهیکو ،1383ش، آفرینش، وجود و زمان، ترجمه: مهدی سررشته داری، تهران: نشر مهر اندیش.
5. جوادی آملی،عبدالله ،1385ش، مبادی اخلاق درقرآن،قم: اسراء.
6. دستغیب شیرازی، سیدعبدالحسین، 1388ش، قلب سلیم، چاپ ششم، تهران: دارالکتب الاسلامیه
7. دشتی، محمد،1380ش، نهج البلاغه، چاپ دوم، بوشهر: موعود اسلام.
8. دین‌پرور، جمال‌الدین،1387ش، نهج‌البلاغه همراه، چاپ اول، تهران: بنیاد نهج‌البلاغه.
9. سجادی، سید ضیاءالدین، 1393ش، مقدمه‌ای بر مبانی عرفان و تصوف، تهران: سمت.
10. سعیدی، گل بابا،1387ش، فرهنگ اصطلاحات عرفانی، چاپ سوم، تهران: شفیعی.
11. طباطبائی، سیدمحمدحسین، 1363ش، تفسیر المیزان، مترجم: محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات اسلامی.
12. طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن،1387ش، تفسیرمجمع‌البیان، ترجمه: علی کرمی، قم: تبیان. 
13. غزّالی، محمد‌بن‌محمد ‌،1390ش، کیمیای سعادت، تصحیح: حسین خدیوجم، چاپ پانزدهم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
14. فیض الاسلام، سیدعلینقی،1377ش، ترجمه و شرح نهج‌البلاغه، چاپ هفتم، تهران: انتشارات فقیه (فیض الاسلام).
15. قرشی، علی‌اکبر، 1364ش، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
16. مجلسی، محمدباقر ،1403 ق، بحارالانوار، بیروت: مؤسسه الو فا.
17. مجلسی، محمدباقر ،1404 ق، بحارالانوار، بیروت: مؤسسه الو فا.
18. مطهری، مرتضی،1361ش، سیری در نهج البلاغه، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
19. مطهری، مرتضی،1396ش، آشنایی با قرآن، قم: صدرا.
20. موسوی لاری،سید مجتبی،1380ش،  رسالت اخلاق در تکامل انسان، قم:بوستان کتاب.
21. نجم الدین رازی،عبدالله،1365ش، مرصاد العباد، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
22. نراقی، احمد،1362ش، معراج السعاده، چاپ دوم، تهران: رشیدی.
23. هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان،1392ش، کشف المحجوب، تصحیح و تحقیق: دکتر محمود عابدی، تهران: انتشارات سروش.
24. همت بناری، علی، 1379ش، بررسی اولویت های تربیتی اخلاقی ازدیدگاه امام علی علیه السلام در نهج‌البلاغه، مجله تربیت اسلامی.
25. یثربی،یحیی، 1395 ش، عرفان عملی، قم: بوستان کتاب. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار