در مسیر تغییر جامعه از وضعیت موجود به ایده آل، واقع‌گرایان در موضعی منفعلانه تسلیم واقعیت‌های موجود می‌شوند. از سوی دیگر آرمان‌گرایان در هر شرایطی به آرمان‌های خود پایبند بوده و کوچک‌ترین عقب‌نشینی از مواضع آرمانی را محافظه‌کاری تلقی می‌کنند. گروه سوم در تزاحم آرمان با واقعیت های موجود، امکانات و مصحلت‌های جامعه را نیز در نظر گرفته و مسیر آرمان گرای واقع بینانه را در پیش می‌گیرند. مقاله حاضر بر آن است تا رویکرد امیرمؤمنان (ع) را در زمینه عزل و نصب حاکمان بر اساس سه رویکرد مذکور نشان دهد. پافشاری امیرمؤمنان(ع) بر عزل معاویه و ابقای ابوموسی اشعری نه بر اساس آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی، بلکه بر مبنای آرمان‌گرایی واقع‌بینانه است. توجه به شرایط متفاوت سیاسی ـ اجتماعی کوفه و شام از یک‌سو و اولویت‌بندی در عزل حاکمان ناشایسته سبب اتخاذ چنین رویکردی گردید.
حسین زاده, علی, & امانلو, مسعود. (1396). واکاوی دوگان آرمان واقعیت در اندیشه و سیره علوی با تاکید بر عزل و نصب حاکمان. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های نهج البلاغه, 16(3), 135-155.
MLA
علی حسین زاده; مسعود امانلو. "واکاوی دوگان آرمان واقعیت در اندیشه و سیره علوی با تاکید بر عزل و نصب حاکمان". فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های نهج البلاغه, 16, 3, 1396, 135-155.
HARVARD
حسین زاده, علی, امانلو, مسعود. (1396). 'واکاوی دوگان آرمان واقعیت در اندیشه و سیره علوی با تاکید بر عزل و نصب حاکمان', فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های نهج البلاغه, 16(3), pp. 135-155.
VANCOUVER
حسین زاده, علی, امانلو, مسعود. واکاوی دوگان آرمان واقعیت در اندیشه و سیره علوی با تاکید بر عزل و نصب حاکمان. فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های نهج البلاغه, 1396; 16(3): 135-155.
)