حکومت کوتاه امام علی(ع) دستاوردهای علمی و عملی فراوانی را برای اداره جوامع و برخورد با اقشار، اصناف و گروه‌های مختلف مذهبی و عقیدتی به ارمغان آورده است. این مقاله در صدد است تا سبک و سیره امام علی(ع) با اقلیت‌های مذهبی را به‌عنوان یک نظام وظیفه‌گرا، متکی بر عقل و تکیه بر شرع بررسی نماید. بررسی زوایای زندگی امام علی(ع) و سخنان ایشان، نشان می‌دهد اصول و مبنای رفتاری آن حضرت با غیرمسلمانان، بر اساس هدایت، صلح و دوستی، حفظ عزت مسلمین و بر پایه قوانین اسلامی است. بنابر مبنای امام(ع) اقلیت‌ها باید در حوزه تعاملات اجتماعی به قوانین جامعه اسلامی پایبند باشند و به فکر هیچ‌گونه تحرک و تسلطی بر مسلمانان نباشند تا بتوانند آزادانه در سرزمین‌های اسلامی زندگی کنند، مسلمانان نیز باید بنابر قوانین اسلامی با آنان معاشرت و دادوستد داشته باشند، همچنان که حکومت اسلامی نیز وظیفه دارد امنیت آنان را حفظ و به وظایف خود در قبال آنان عمل کند. سبک زندگی و نوع گفتار آن حضرت به‌خوبی نشانگر عزتمندی مسلمانان همراه با عدالت و عزت‌مداری در برابر غیرمسلمان است، چنانکه آن حضرت در نامه 53 می‌فرماید: «إمّا أخ لک فى الدّین أو نظیر لک فى الخلق».
)