استادیار گروه سیره اهل بیت پژوهشکده تاریخ وسیره پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
چکیده
یکی از مظاهر عدالت که در جوامع بشری مورد سنجش قرار میگیرد رعایت حقوق اقلیتها است. و این نشانهای از عدالت اجتماعی در آن جامعه دارد. در این مقاله بر آنیم سیره امیرمؤمنان علیه السلام را درباره اقلیتها واکاوی کرده و به روش توصیفی تحلیلی و با استناد به کتابهای معتبر به عملکرد ایشان دراینباره به پردازیم. آنچه از گفتار و رفتار و توصیههای امام استفاده میشود اینکه به همه افراد بهعنوان یک انسان قابل احترام نگریسته و دستور رعایت حقوق اقشار مختلف را با هر دین و آئین و نژادی توصیه میکرد و دستوراتی بسیار شگفتانگیز و عالی و متفاوت با دیگران دراینباره دارد. عملاً خود نیز به آن پایبند بود. برای همه انسانها با هر تفکری حق حیات قائل بوده و عدالت اجتماعی، قضائی و امنیت اجتماعی و توجه به رفاه و مهربانی در دریافت مالیات را برای همه مردم در نظر داشت. حق آزادی ابراز عقیده به مخالفان خود داده و آنان را از بیتالمال محروم نمیکرد. درباره حقوق اقلیت ها در حکومت علوی مقالات متعددی نوشتهشده که بر محور فقه است و امتیاز این مقاله در این است که با بیان نکاتی بدیع از سیره حضرت با آنچه دیگران دراینباره گفته و نوشتهاند، متفاوت است.