1
استادیاردانشگاه علوم و معارف قرآن کریم شاهرود(،نویسنده مسئول).
2
استادیار،مدرس دانشکده علوم قرآنی شاهرود
چکیده
تعارض، جزء طبیعی و امری اجتناب ناپذیر در زندگی روزمره انسانهاست و هر انسانی از مواجهه با آن ناگزیر است. پدیدهای که دارای دو بعد مثبت و منفی است و به واسطه گستره کمی، کیفی و زمانیاش همواره مورد توجه بوده و دیدگاههای مختلفی نسبت به این مسأله و راهبردهای مدیریتی آن شکل گرفته است. پژوهشحاضربا روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای با کلیدواژههای معادلتعارض درنهجالبلاغه شامل:اختلاف، نزاع، شقاق، تشتّت، بغض و تعارض تدوین، و بر اساس ارتباط موضوعی و محتوایی در دو محور منابع تعارض و شیوههای مدیریتی، طبقهبندی شده است. یافتهها نشان داد تعارض کارکردی و غیرکارکردی با دو وجهه مثبت و منفی راهبردهای مدیریتی متفاوتی چون ایجاب، اجتناب و حلّ را اقتضا میکند. هریک از روشهای مدیریتی تعارض با انگیزه الهی، رعایت اصول اخلاقی و حقوقی و در راستای قوام اصول حاکم بر ارتباطات پیشنهاد شدهاست. این راهبردها با لحاظ چهار محور و بافت، گروه متعارض، موضوع، منبع، سطح تعارض و رعایت سلسله مراتب در آن، قابلیت عملیاتی شدن مییابد. البته میزان تأثیربافتهادرتمامراهبردها یکساننیست؛دربرخیراهبردهااساسانوع گروه متعارضتأثیرگذاراست،درحالیکه دربرخیدیگر، بافتهایموقعیتی یا نوع موضوع،تعیین کننده هستند. با توجه به گستره بحث مدیریت تعارض در نهجالبلاغه و طراحی آن بر مبنای رعایت اصول اخلاقی و حقوقی، این موضوع میتواند پشتوانه و مبنایی مستدل برای ارائه نظریههای انسانی و کاربردی شدن آنها واقع شود.
فرهنگی، علی اکبری،1387ش، ارتباطات انسانی، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
فیومی، احمدبنمحمد،1405ق، المصباح المنیر، قم: دار الهجره.
قرشى، سید على اکبر ، 1377ش، مفردات نهجالبلاغه، تهران: نشر قبله.
قرشى، سید على اکبر، 1367ش، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
محمودی، محمد باقر، 1376ش، نهجالسعادة فی مستدرک نهج البلاغة، طهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مصطفوی، حسن،1360ش، التحقیق فی کلمات القرآنالکریم، طهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از فضلا، 1375ش، پیام امام امیرالمؤمنین علیه السلام، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
میرکمالی، سید محمد، 1378ش، رفتار و روابط در سازمان و مدیریت، تهران: رامین.
نویرى، شهابالدین احمد بن عبدالوهاب، بیتا، نهایة الارب فى فنون الادب، قاهره: دار الکتب و الوثائق القومیة.
مقالات
درگاهی، حسین، موسوی، سیدمحمدهادی، عراقیه فرهانی، سمانه و شهام، گلسا،1387ش، مدیریت تعارض و راهبردهای مرتبط، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی، تهران: پیاورد سلامت، 2،1و2،،63-72.
سیدعامری، میرحسن، 1388ش، تبیین رابطه سبکهای مدیریت تعارض، بین فردی، با روحیه و رضایت شغلی مربیان ورزشی اداره تربیت بدنی شهر ارومیه، پژوهش در علوم ورزشی، 1،22،،67-80.
مسعودی، عصمت، میرزایی، فرشته، 1388ش، بررسی تعارض از منظر مکتب اسلام و نظریههای مدیریتی، اندیشه مدیریت، 3،1، 133-164.