مسئولیت نخبگان درحفظ و تداوم انقلاب اسلامی با تاکیدبرنهج البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضوهیات علمی دانشگاه آیت الله بروجردی

چکیده

انقلاب اسلامی به عنوان یکی از مهم ترین انقلاب‌های دوران معاصر،که با اندیشه الهی-انسانی توانست به پیروزی دست یابد. و بساط ظلم و استکبار را درهم کوبید. به همین دلیل از زمان پیروزی، 1357، تاکنون دشمنان واستکبار جهانی به روش‌های مختلف این انقلاب را بابحران‌ها وچالش‌های زیادی مواجه کرد که با حضور مستمر مردم درصحنه، این بحران‌ها خنثی و نقشه‌های جبهه استکبار جهانی همواره نقش بر آب شد با این وجود متون دینی بخصوص کتاب شریف نهج البلاغه برای حفظ وتداوم انقلاب اسلامی راهکارهایی و معیارهای اخلاقی  فراوانی برای حل مشکلات اجتماعی و رفع بحران های سیاسی ارائه کرده‌اند. دراین کتاب به نقش نخبگان درحل مشکلات نظام سیاسی تاکیدفراوانی شده‌است . بر این اساس با استناد به حکمت‏‌هاى آن، به تحلیل این مسأله از منظر امام على علیه السلام پرداخته می‌شود که نخبگان درحفظ وتداوم انقلاب اسلامی چه مسؤلیت‌هایی دارند؟ فرضیه تحقیق که باروش توصیفی، تحلیلی و تاریخی و با روش گردآوری و مراجعه به اسناد تاریخی ازجمله کتاب شریف نهج البلاغه، مهمترین مسؤلیت‌های نخبگان را برای حفظ وتداوم انقلاب اسلامی:1. ولایت‌پذیری، 2. پرهیز از دنیا طلبی و ریاست طلبی ،3.عدم وابستگی عصبیت قومی، خویشاوندی و حزبی،4 . دوری از نفاق، 5.انصاف، 6.تقوی،7. شجاعت،8. زیرکی در برابر دشمن می‌داند.

کلیدواژه‌ها


  1. . قرآن کریم، 1380ش، ترجمه: ناصر مکارم شیرازی، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.

    . نهج‌البلاغه. 1379،ترجمه:محمددشتی، قم: مشهور.

    . نهج‌البلاغه، 1395 ش، تصحیح: صبحی، صالح، قم: انتشارات هجرت.

    1. ابن ابی الحدید، عز الدین ابو حامد، 1337ش، شرح نهج‌البلاغه، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
    2. ابن شبه، عمر بن شبه نمیری بصری، 1368ش، تاریخ المدینة المنورة، قم: دارالفکر.
    3. ابن فارس ، احمد بن فارس بن زکریا، 1404ق، معجم مقاییس اللغه، تحقیق: محمد هارون، عبدالسلام،قم: مکتب الاعلام اسلامی.
    4. ابن منظور، محمد بن مکرم، 1414 ق، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
    5. آرون ریمون، 1364ش، مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی، ترجمه: باقر پرهام، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
    6. ازغندی، علیرضا، 1385ش،نخبگان سیاسی ایران بین دو انقلاب، تهران: نشر قومس.
    7. با تامور، تی،بی، 1381ش،نخبگان وجامعه، ترجمه: علیرضا طیّب، تهران: شیرازه.
    8. بشیریه، حسین ،1386ش، جامعه شناسی سیاسی، نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، تهران: نشرنی.
    9. ترابی،یوسف، 1388ش، اجماع نظرنخبگان سیاسی وتوسعه درجمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه امام صادق علیه السلام.
    10. جبران، مسعود، 1376 ش، الرائد، ترجمه: رضا انزابی نژاد، چاپ دوم، مشهد: مؤسسه چاپ و انتـشارات آستان قدس رضوی.
    11. جوادی آملی، عبدالله، 1369،وحی و رهبری، تهران: انتشارات الزّهراء علیها السلام
    12. خمینی، سید روح الله، 1388ش، تبیان دفتراول، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثارامام خمینی ره.
    13. خواجه سروی، غلام رضا،1382ش، رقابت سیاسی وثبات سیاسی درج ا ا، تهران:مرکزاسنادانقلاب اسلامی.
    14. دهخدا، علی اکبر، 1373ش، لغت نامه، تهران: مؤسسه لغت نامه و دانشگاه تهران.
    15. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، 1426ق، المفردات فی غریب‌القرآن، چاپ چهارم، بیروت: دارالمعرفه.
    16. ساندرز، دیوید،1390ش،الگوهای بی ثباتی سیاسی، مترجم: پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    17. شهرستانی، ابوالفتح محمد بن محمد بن عبدالکریم،1370ق، الملل والنحل، قاهره: الازهر.
    18. شیخپور، محمود،1390 ش، بصیرت، دیدگاههای رهبر فرزانه انقلاب، تهران: تندیس علم.
    19. صلاحی، ملک یحیی ، 1386ش،اندیشه های سیاسی غرب در قرن بیستم، تهران: قومس.
    20. عظیمی دولت آبادی، امیر،1387ش، منازعات نخبگان سیاسی وثبات سیاسی درجمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    21. عنایت، حمید ، 1386ش، بنیاد فلسفه سیاسی در غرب، مقدمه و به اهتمام: حمید مصدق، تهران، نشر زمستان.
    22. کلینی، محمدبن یعقوب، 1365 ش، الکافی، چاپ چهارم، طهران: دارالکتب الاسلامیه.
    23. مارش، دیوید وجری استوکر، 1384ش،روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    24. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى، 1362ش، بحار الانوار، طهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
    25. مسعودی،علی بن حسین، 1409ق، مروج‌الذهب و معادن‌الجوهر. تحقیق: اسعد داغر، چاپ دوم، قم:دارالهجره.
    26. مصطفوی، حسن، 1360 ش، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، طهران، ترجمه و نشر کتاب
    27. مطهری، مرتضی، 1389ش،مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا.
    28. مفید، محمد بن محمد، ،1413ق، الامالی، تحقیق: حسین استاد ولی و علی اکبر غفاری، قم: کنگره شیخ مفید.
    29. نراقی، محمدمهدی، بی تا، جامع السعادات، بیروت: مؤسسه الاعلمی.
    30. نقیب زاده،احمد،1398ش، درآمدی بر جامعه شناسی سیاسی، تهران: سمت.
    31. هیوود، اندرو، 1387ش، مفاهیم کلیدی در سیاست، مترجمان: حسن کلاهی، عباس کاردان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
    32. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، بی تا، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دارصادر.
    33. یعقوبی، مریم، 1384 ش، مسؤولیت پذیری در قرآن کریم، تهران: دانشگاه تهران.

    مقالات

    1. خسروپناه، عبدالحسین و رضامیرزایی، 1393ش، ویژگیهای اخلاقی خواص جامعۀ اسلامی از منظر نهج‌البلاغه، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، دوره 18، شماره 60 ،پاییز.
    2. عابدی اردکانی، محمد، 1388ش، پاره تو و نخبه‌گرایی، ماهنامه‌ی اطلاعات سیاسی – اقتصادی، سال بیست چهارم، شماره‌ی پنجم و ششم، بهمن و اسفند.

    منابع اینترنتی

    1. بیانات در دیدار اعضای دفتر رهبری و سپاه حفاظت ولی امر5/5/88، https://www.khamenei.ir.
    2. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان و نخبگان علمی، 1388، https://www.khamenei.ir.
    3. بیانات‌رهبری درحرم امام خمینی ره14/ 03/1395،         . https://www.khamenei.ir