نقش اصلاح ساختارهای مدیریت در عملکرد مطلوب کارگزاران از منظر نهج‏البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث دانشکده اصول الدین

چکیده

عوامل متعددی در کیفیت عملکرد کارگزاران تأثیرگذارند که از جمله آن می‏توان به ویژگی‏های فردی کارگزاران و چگونگی تعامل آن‏ها با رهبری،مردم و نخبگان اشاره کرد. اما یکی از مهم‏ترین و اثرگذارترین عوامل،ساختار مدیریتی نظام اسلامی است. مادامی که ساختارهای مدیریت به درستی و بر اساس اصول دینی نباشد،شایستگی‏های فردی و تلاش و همت کارگزاران نتیجه مطلوبی نخواهد داد. اصلاح ساختاری نگرش به مدیریت و مسئولیت،اصلاح قوانین مربور به بکارگیری نیروی انسانی به ویژه مدیران، اصلاح ساختار نظام اقتصادی و قضائی از جمله مهم‏ترین اقدامات امام علی(ع) برای پیشگیری از اثرگذاری نامطلوب کارگزاران بر جامعه به شمار می‏آید. در صورت برخورداری حکومت اسلامی از ساختارهای مدیریتی،کارگزاران از آفات متعددی که پیش روی آنهاست در امان می‏مانند.

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم؛
نهج‏البلاغه؛
ابن أبی‏الحدید،عبدالحمید بن هبه الله، شرح نهج‏البلاغه،قم: مکتبه آیت الله مرعشی نجفی، 1404ق.
ابن أثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر، 1385ق.
ابن أثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن محمد، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1417ق.
ابن حجر عسقلانی، شهاب الدین احمدبن علی ،الإصابه فی تمییز الصحابه، بیروت: دارالکتاب العربی، 1410ق.
ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی، دعائم الإسلام، تحقیق: فیضی آصف، قم: مؤسسه آل البیت، چاپ دوم، 1385ق.
ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمد، تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363ش.
ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، تصحیح:علی اکبر غفاری، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ دوم، 1404ق.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، تحقیق: علی شیری، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1408ق.
افجه‏ای، سیدعلی اکبر، مدیریت اسلامی، تهران: نشر ساجد،چاپ چهارم، 1377ش.
بلاذری،ابوالحسن احمدبن یحیی، انساب الأشراف، بیروت: دارالفکر، 1417ق.
تمیمی آمدی،عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و دررالکلم، قم:دارالکتاب الإسلامی، 1410ق.
حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، قم: مؤسسه آل البیت، 1409ق.
حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الإسناد، قم: مؤسسه آل البیت، 1413ق.
خوئی،میرزاحبیب الله، منهاج‏البراعه فی شرح نهج‏البلاغه، تهران: مکتبه الإسلامیه، چاپ چهارم، 1358ش.
دلشاد تهرانی، مصطفی، دولت آفتاب(اندیشه سیاسی و سیره حکومتی علی8)، تهران: انتشارات دریا،چاپ سوم، 1387ـ الف.
همو، کاخ تباهی(ریخت شناسی خودکامگی در نهج‏البلاغه)، تهران: انتشارات دریا، 1387ـ ب.
همو، حکومت حکمت(حکومت در نهج‏البلاغه)،تهران:انتشارات دریا، چاپ دوم، 1389ش.
همو، دلالت دولت(آئین نامه حکومت و مدیریت در عهدنامه مالک اشتر)، تهران:انتشارات دریا، چاپ سوم، 1390ـ الف.
همو، تراز حیات(ساختارشناسی عدالت در نهج‏البلاغه)، تهران:انتشارات دریا، 1390ـ ب.
همو، لوح بینائی(تحلیل تاریخ حکومت امام علی8 با تأکید بر نهج‏البلاغه)، تهران: انتشارات دریا، 1392ش.
دینوری، ابن قتیبه، الأمامه و السیاسه، تحقیق طه محمدالزینی، بیروت: دارالمعرفه، 1387ق.
طبری، ابوجعفر محمدبن جریر، تاریخ الرس و الملوک، تحقیق: محمدابوالفضل ابراهیم، قاهره: دارالمعارف، چاپ چهارم، 1979م.
طوسی، محمدبن حسن، تهذیب الأحکام، قم: دارالکتب الإسلامیه،چاپ چهارم، 1407ق.
همو،  الأمالی، قم: دارالثقافه، 1414ق.
فاضل لنکرانی، محمد، آیین کشورداری از دیدگاه امام علی8،تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ دوازدهم، 1387ش.
قشیری، ابوالحسین مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت: دارالکتب العربی، 1407ق.
کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق.
متقی هندی، علاءالدین بن حسام‏الدین، کنزالعمال فی احادیث الأقوال و الأفعال، بیروت: مؤسسه الرساله، 1409ق.
محمودی،محمدباقر، نهج‏السعاده فی مستدرک نهج‏البلاغه، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1376ش.
مفید، محمدبن محمد، نبرد جمل، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: نشر نی، 1383ش.
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام(ع)(شرح تازه و جامعی بر نهج‏البلاغه)، تهران: دارالکتب الإسلامیه، 1375ش.
مهدوی دامغانی، محمود، جلوه تاریخ در شرح نهج‏البلاغه ابن ابی الحدید، تهران: نشر نی، چاپ چهارم، 1385ش.
هلالی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، قم:انتشارات الهادی، 1405ق.
مقالات:
آقاجانی،آرش، «تبیین ویژگی‏های مدیران از دیدگاه حضرت علی(ع) در نهج‏البلاغه»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره بیست و چهارم، 1385ش.