تصویر فنی ظلم در نهج البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ادبیات عربی دانشگاه بو علی سینا همدان

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینای همدان

چکیده

ظلم وستم امری نکوهیده ومخالف فطرت انسانی و بشری است،در دین اسلام نیز همواره به جهاد و مبارزه علیه ظلم وستم دعوت شده است.همینطور ائمه اطهار(ع) وبویژه امام علی (ع) در سخنان خود به این مورد اشاره کرده اند.مبارزه علیه ظلم وستم به عنوان یک ضرورت اساسی در حکومت اسلامی مطرح است، زیرا اساس اسلام بر عدالت ونفی هر گونه تبعیض است.در این مقاله به بررسی تصویر فنی ظلم در نهج البلاغه و تحلیل محتوایی و بلاغی شواهد آن پرداخته ایم.وبه این نتیجه رسیدیم که امام علی (ع)با چه تصاویری زنده وپویا در قالب الفاظ رصین ومعانی زیبا وجذاب آنرا به تصویر کشیده است واین امر قدرت وتوانایی منحصر به فرد ایشان رادرکلام وسخنانش نشان می دهد.تصاویری ظریف وآکنده از فنون بلاغی امثال تشبیه واستعاره وکنایه ومجاز واغراق ومثل وتشخیص است که اوج فصاحت وبلاغت کلام ایشان رادر معرض دید مخاطب قرار می دهد. در سراسر این کتاب ظلم و ستم مذموم شمرده و سخنان و خطبه های امام علی (ع سرشار از تصاویر بلاغی و هنری است که در نوع خود منحصر به فرد محسوب می شود.

کلیدواژه‌ها


 
1.قرآن کریم.
2. آشتیانی، محمدرضا؛ امامی، محمدجعفر (1377) ترجمه نهج البلاغه، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، بیجا، چاپ یازدهم.
3.امین، مصطفی؛ الجارم، علی (1389) البلاغة الواضحة، دار المعارف، مصر.
4. انوری، حسن (1382) فرهنگ بزرگ سخن، انتشارات سخن، تهران، ج3، چاپ دوم.
5. ابن ابی الحدید،عزالدین ابوحامد (1959) شرح نهج البلاغه، دار احیاءالکتب العربیة، بیجا، چاپ اول.
6.ابن المنظور، جمال الدین (بی تا) لسان العرب، الدار المصریة للتالیف والترجمة، بیجا، ج15.
7.بحرانی، ابن میثم (بی تا) شرح نهج البلاغه، دفتر نشر کتب، تهران، چاپ دوم.
8. البستانی، بطرس (1997) محیط المحیط،مکتبة لبنان، بیروت.
9. تفتازانی، سعدالدین (1369) مختصرالمعانی، دار الحکمة، قم، چاپ دوازدهم.
10. جرداق، جرج (بی تا) شگفتی های نهج البلاغه، انتشارات بعثت، تهران.
11. جرداق، جرج(1344) صدای عدالت انسانیت، موسسه انتشارات فراهانی، بیجا،ج1.
12.الحر العاملی، محمد بن الحسن (1398) وسائل الشیعه،الاسلامیة، تهران.
13. خاقانی، محمد (1376) جلوه های بلاغت در نهج البلاغه، انشارات بنیاد نهج البلاغه، تهران، چاپ اول.
14. دشتی، محمد (1379) ترجمه نهج البلاغه، انتشارات مشرقین، قم، چاپ چهارم.
15. دهخدا،علی اکبر (1377) لغت نامه، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، ج5، چاپ دوم.
16. رشاد، علی اکبر(1382) دانش نامه امام علی (ع)، پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، تهران، ج7، چاپ دوم.
17. الزبیدی، محمد مرتضی (بی تا) تاج العروس، دار مکتبة الحیاة، بیروت، ج8.
18.شفیعی کدکنی، محمدرضا (1380) صورخیال در شعر فارسی، انتشارات آگاه، تهران، چاپ هشتم.
19.عصفور، جابر(1992) الصورةالفنیة فی التراث النقدی و البلاغی عند العرب، المرکز الثقافی العربی، بیروت، الطبعة الثالثة.
20. فراهیدی، خلیل بن احمد (بی تا) العین، منشورات دار الهجرة، قم، ج8.
21. قاسمی، حمید محمد(1387) جلوه هایی از هنر تصویر آفرینی در نهج البلاغه، انتشارات علمی وفرهنگی، تهران، چاپ اول.
22. قیم، عبدالنبی (1381) فرهنگ معاصر عربی ـفارسی، انتشارات موسسه فرهنگ معاصر، بیجا، چاپ اول.
23. کحالة، عمر رضا (1959) معجم متن اللغة، دارمکتبة الحیاة، بیروت، ج3.
24. کلینی، محمد بن یعقوب (1344) اصول کافی،علمیة اسلامیة، تهران.
25. محمدی ری شهری، محمد (1386) میزان الحکمة، دار الحدیث، قم، ،ج1،چاپ هفتم.
26. هاشمی، سیداحمد (1940) جواهرالبلاغة، مطبعة الاعتماد، مصر، چاپ دهم.