مفهوم شناسی قرآن ناطق و ارتباط آن با معصومین علیهم السلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی پژوهشکده نهج البلاغه

2 استاد دانشگاه تهران.

چکیده

لفظ قرآن ناطق، برای اولین بار توسط امام علی(ع) مطرح گردید. مقام قرآن ناطق از قرآن مکتوب بالاتر بوده و قرآن کریم در آیات بسیاری اشاره به مراتب ایشان و هدایت به سوی آنها نموده و اهل بیت (ع) را یگانه مرجعی که علم الکتاب در نزد ایشان است معرفی نموده‌است.
بر پایه بسیاری از احادیث وارده، پیامبر اکرم (ص) و ائمه طاهرین (ع)، تنها مصادیق قرآن ناطق هستند؛ زیرا تمام رفتار، گفتار و کردار ایشان بر اساس آیات قرآن بوده هستند و آنها هستند که در میان تمام برداشت‌های مختلفی که در طول تاریخ توسط افراد مختلف از آیات قرآن داشته‌اند، مراد و مقصود حقیقی الهی را می‌دانند و به آن نطق می‌کنند. بسیاری از فرقه‌های منحرف برای گمراه کردن مردم از آیات متشابه، سوء استفاده کرده‌اند که محفوظ ماندن از این آسیب فقط به واسطه تمسک به اهل بیت(ع) که قرآن ناطقند محقق می‌شود از این رو می‌توان تبلور آیات قرآن را در رفتار و گفتار آنان یافت و در واقع هیچگونه تناقضی بین آنان و قرآن نیست و جز امامان معصوم (ع)، مصداق دیگری برای قرآن ناطق نیست

کلیدواژه‌ها


  1. منابع

    قرآن کریم

      نهج البلاغة، شریف الرضى، محمد بن حسین‏، 1414 ق، تصحیح: صبحی صالح، چاپ اول، قم:انتشارات هجرت‏.

    1. ابن ابی الحدید، عزالدین ابوحامد عبدالحمید بن ابی الحدید، 1386 ش، شرح نهج البلاغه، بیروت، دار احیاءالکتب العربیة.
    2. ابن بابویه، محمد بن على‏، 1378 ق، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام ، چاپ اول، تصحیح: مهدی لاجوردى، تهران‏: نشر جهان.
    3.  1395 ق، کمال الدین و تمام النعمة، طهران:انتشارات اسلامیه.‏
    4. ابن جوزی، جمال الدین ابو الفرج عبد الرحمن بن علی بن محمد، 1422 ق، زاد المسیر فی علم التفسیر، بیروت: دارالکتب العربیة.
    5. ابن بطریق، یحیی،۱۴۰۷ق، عمدة عیون صحاح الاخبار فی مناقب امام الابرار، قم، مؤسسة النشر الإسلامی.
    6. ابن کثیر دمشقی، ابو الفداء إسماعیل بن عمر ، 1419 ق، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیة.
    7. استرآبادى، على‏،1409ق، تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، قم:مؤسسة النشر الإسلامی‏.
    8. بحرانى، سید هاشم بن سلیمان‏،1374 ش، البرهان فی تفسیر القرآن، قم: بنیاد بعثت.
    9. برقى، احمد بن محمد بن خالد، 1371 ق، المحاسن، طهران: دار الکتب الإسلامیة.
    10. ثعالبی، عبد الرحمن بن محمد، 1418 ق، تفسیر الثعالبی المسمی بالجواهر الحسان فی تفسیر القران، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    11. ثعلبی، أبو إسحاق أحمد ، 1422 ق، الکشف و البیان(تفسیر الثعلبی)، تحقیق: علی بن عاشور، أبو محمد - نظیر الساعدی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    12. حر عاملى، محمد بن حسن‏ ،1409 ق، وسائل الشیعه‏، قم، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام ‏.
    13. حسکانی، عبید الله بن عبدالله، 1411 ق، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، قم: مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة.
    14. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، 1412 ق، مفردات ألفاظ القرآن‏، بیروت: دار القلم‏‏.
    15. سیوطی، عبد الرحمن بن ابی بکر، 2010 میلادی، الدر المنثور، بیروت: دار الفکر.
    16. شوشتری، قاضی نورالله ، 1407ق، احقاق الحق و ازهاق الباطل، قم: مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی.
    17. صفار، محمد بن حسن‏،1404 ق، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلی‌الله علیه و آله، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏‏.
    18. طبرى آملى، عماد الدین أبی جعفر محمد بن أبی القاسم‏،1383 ق، بشارة المصطفى لشیعة المرتضى، نجف: المکتبة الحیدریة.
    19. طبرسى، احمد بن على،1403 ق، الإحتجاج على أهل اللجاج، مشهد: نشر مرتضی.
    20. عیاشى، محمد بن مسعود،1380 ق، تفسیر العیاشی، طهران: مکتبة العلمیة الاسلامیة.
    21. فیروز آبادى، محمد بن یعقوب‏، 1415 ق، القاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیة.
    22. قرشى، على اکبر، 1371 ش، قاموس قرآن‏، تهران: دار الکتب الاسلامیه‏.
    23. قمى، على بن ابراهیم‏، 1404 ق، تفسیر القمی‏، قم: دار الکتاب.
    24. قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ۱۴۱۶ق، ینابیع المودة لذوی القربی، قم:انتشارات اسوه.
    25. کلینى، محمد بن یعقوب، 1407 ق، الکافی، تحقیق و تصحیح: على اکبر غفارى و محمد آخوندى، چاپ چهارم، طهران: دار الکتب الإسلامیة.
    26. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى‏،1403 ق، بحار الأنوار، لبنان: دار إحیاء التراث العربی‏.
    27.  1389ش، عین الحیات، چاپ دوم، قم: نشر نگین.
    28. محمدی ری شهری، محمد،۱۴۲۱ق، موسوعة الامام علی بن ابی طالب علیه‌السلام فی الکتاب و السنه و التاریخ، قم: دار الحدیث.
    29. مصطفوى، حسن‏، 1430 ق، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، بیروت: دار الکتب العلمیة.
    30. منقری، نصر بن مزاحم،1403 ق، وقعة صفین، قم: کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی.
    31. هلالی، سلیم بن قیس ‏، 1405 ق، کتاب سلیم بن قیس الهلالی‏، تحقیق و تصحیح: باقر انصارى زنجانى خوئینى‏‏، چاپ اول ، قم:انتشارات الهادى.
    32. یعقوبی، ابن واضح،1362ش، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، چاپ سوم ، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی،

    مقالات:

    1. امینی،بهزاد و مظفری، علیرضا،زمستان1393ش،فرآیند درونی سازی درمثنوی معنوی، فصلنامه ادبیاتعرفانیواسطورهشناختی، ش 37.