تبیین تئوری تربیتی واقع‌گرایانه امام علی علیه السلام مبتنی بر مکتوبات آیة الله دین پرور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 محقق و پژوهشگر. مدرس دانشگاه

2 استادیار گروه فلسفه دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

حضرت علی علیه السلام به عنوان نمونه اعلای انسان تربیت شده یا انسان کامل از طریق ایجاد چرخش ارزشی و معرفتی در مبانی تربیتی زمان خود، رویکردی واقع­گرایانه نسبت به تربیت در پیش گرفتند. ایشان از طریق ترسیم تصویری واقعی از ماهیت دنیا و سیر انسان در آن، توجه به واقعیت گریزناپذیر مرگ و نقش تربیتی آن و پرداختن به جایگاه مهارت­های ارتباطی و شناختی برای متربیان، بنای تربیت را بر امور تجربه پذیر و واقعی، نه انتزاعی و آرمانی استوار کردند. آنچه از رویکرد تربیتی واقع­گرایانه حضرت علی علیه السلام استنباط می­شود این است که نظر به فضائل معرفتی و هنجارهای غیرمعرفتی بصورت توأمان در امر تربیت ضروری است و از مسیر گفتمان اخلاقی و تربیتی، اولویت  فضایل فکری و تأثیر آن در فضائل عملی و نقش عواطف انسانی در این میان آشکار می­گردد. این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است و هدف آن استنتاج رویکرد تربیتی واقع­گرا از کلام حضرت علی j در گسترۀ مکتوبات آیة الله دین پرور، بعنوان نهج البلاغه پژوه معاصر است. استفاده از آثار آیة الله دین پرور به دلیل توجه موشکافانۀ ایشان به عمق و ظرافت­های بیانی حضرت، باعث شده است اثبات واقع­گرایی تربیتی با قرائن بیشتر و تبیین­های عالمانه­تری صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها


  1. منابع

    1. آمدی، عبد الواحد بن محمد ،1340ش، غررالحکم و دررالکلم، جلد دوم، تهران: دانشگاه تهران.
    2. ابن منظور، محمد بن مکرم، 1416ق، لسان العرب، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
    3. جوادی آملی، عبدالله ، 1395ش، تفسیر قرآن تسنیم: قم، اسراء.
    4. دین پرور، سید جمال الدین، 1390ش، منشور جاودانه (شرح نهج البلاغه)، تهران: بنیاد نهج البلاغه.
    5.  1394ش، الف، نهج البلاغه موضوعی، کتاب اول خداشناسی، بنیاد نهج البلاغه.
    6.  1394ش، ب، نهج البلاغه موضوعی، کتاب دوم راهنماشناسی، بنیاد نهج البلاغه.
    7.  1394ش، ج، نهج البلاغه موضوعی، کتاب چهارم فرجام شناسی، بنیاد نهج البلاغه.
    8.  1394ش، د ، نهج البلاغه موضوعی، کتاب هشتم دنیا شناسی، بنیاد نهج البلاغه.
    9.  1394ش، ه، نهج البلاغه موضوعی، کتاب سیزدهم سبک زندگی2 ( اخلاق و تربیت)، بنیاد نهج البلاغه.
    10.  1394ش، و، نهج البلاغه موضوعی، کتاب چهاردهم سبک زندگی3 (اخلاق و تربیت)، تهران: بنیاد نهج ­البلاغه.
    11.  1393ش، فرزندم چنین باش،بنیاد نهج البلاغه.
    12.  1392ش، جلوه های خداشناسی در نهج البلاغه، بنیاد نهج البلاغه.
    13.  1385ش، شگفتیهای آفرینش2، شب پره، بنیاد نهج البلاغه.
    14.  1377ش، از پارسایان برایم بگو، بنیاد نهج البلاغه.
    15.  1366ش، برنامه­ های خودسازی در راه ایجاد اخلاق اسلامی، تهران: ستاد سپاه پاسدارن.
    16. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، 1390ش، مفردات فی الفاظ قرآن، ترجمه حسین خداپرست، قم: نوید اسلام.
    17. زاگزبسکی، لیندا، 1393ش، معرفت‌شناسی، ترجمه کاوه بهبهانی، تهران: نشر نی.
    18. سلطانی کوهانستانی، مریم، فنی اصل، عباس،1399ش، فلسفه علم به زبان ساده، اردبیل: نگین سبلان.
    19. طباطبایی، سیدمحمدحسین، 1366ش، المیزان، جلد اول، هفدهم و هجدهم، ترجمه: ناصر مکارم شیرازی، تهران: بنیاد علمی و فرهنگی علامه طباطبایی.
    20. لازی، جان، 1377ش، درآمدی تاریخی به فلسفه علم، ترجمه علی پایا، تهران: انتشارات سمت.
    21. لیدمن، جیمز، 1391ش، فلسفه‌ی علم، ترجمه‌ی حسین کرمی، تهران: انتشارات حکمت.
    22. مجلسی، محمد باقربن محمدتقی، 1403ق، بحارالانوار، ج1، بیروت: موسسه الوفاء.

    مقاله

    1. دین پرور، سید جمال الدین ،1381ش، نهج البلاغه، منشور جاودانه، فصلنامه پژوهشی و اطلاع رسانی نهج البلاغه، (2و3) 42 .