بررسی تطبیقی خلأهای واژگانی در ترجمه‌های فارسی و انگلیسی عهدنامه مالک اشتر بنابر الگوی نظری پیتر نیومارک «مطالعه موردی طاهره صفارزاده»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 *. استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور ایران، تهران (نویسنده مسؤول).

2 کارشناسی ارشد رشته‌ زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه پیام نور ایران، تهران

3 کارشناسی ارشد رشته‌ زبان و ادبیات عربی، ایران، تهران

چکیده

یکی از مهم‌ترین چالش‌های ترجمه متون دینی و ادبی، پرکردن خلأهای واژگانی در زبان مقصد است. نهج‌البلاغه حضرت علی علیه السلام نمونه بارز این گونه متون است. بی‌گمان موضوع خلأهای واژگانی در پی عناصر فرهنگی پدید آمده، و لازم و ملزوم یکدیگرند. پژوهش حاضر به‌عنوان یکی از معدود پژوهش‌های علمی دو زبانه‌ای به نقاط ضعف و قوت استاد طاهره صفارزاده، مترجم فارسی و انگلیسی عهدنامه مالک اشتر بر اساس الگوی نظری پیتر نیومارک می‌پردازد. هم‌چنان‌که در پی کاستن ضعف‌های ترجمه و تقویت مترجمان متون دینی و ادبی برای پرکردن خلأهای واژگانی است. هرچند ترجمه کتاب نهج‌البلاغه به‌زبان فارسی پیشینه دیرینه‌ای دارد اما به‌نظر می‌رسد نقد هم‌زمانی چندزبانی ترجمه‌های این اثر ارزشمند، کمتر مورد توجه منتقدان ترجمه قرار گرفته‌است. به‌همین دلیل، این پژوهش با روشی توصیفی ـ تحلیلی سعی دارد تا تفاوت رویکرد مترجم در ترجمه دو زبان، با دو فرهنگ متفاوت را نشان دهد. نتایج این تحقیق، گویای آن است که پربسامدترین روش ترجمه به‌زبان فارسی، تکنیک دگرنویسی با بسامد ۱۵%، و کم‌بسامدترین آن تکنیک توضیحات با بسامد ۰.۳۵% است. هم‌چنان‌که پربسامدترین روش ترجمه به‌زبان انگلیسی تکنیک دگرنویسی با بسامد۳۲.۴۴% و کم‌بسامدترین آن تکنیک توضیحات با بسامد ۰.۳۸% است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. منابع

     نهج‌البلاغه

    1. حقانی، نادر، ۱۳۸۶ش، نظرها و نظریه‌های ترجمه: تهران: امیر کبیر.
    2. دهخدا، علی اکبر، ۱۳۷۳ش، لغت‌نامه، تهران: امیرکبیر.
    3. رشیدی، غلامرضا، ۱۳۷۸ش، ترجمه و مترجم، مشهد: شرکت به‌نشر.
    4. صفارزاده، طاهره، ۱۳۸۷ش، ترجمه گزیده‌ای از نهج‌البلاغه، عربی، فارسی، انگلیسی، تهران: رهنما
    5. معین، محمد، ۱۳۷۵ش، فرهنگ فارسی. تهران، انتشارلت: امیرکبیر.
    6. میمندی‌نژاد، محمد جواد، ۱۳۵۸ش، اصول ترجمه، تهران: موسسه انتشارات چاپ.
    7. نیومارک، پیتر، ۲۰۰۶م، الجامع فی الترجمة، ترجمه: حسین غزاله، بیروت: الهلال.
    8.  ۱۳۹۰ش، دوره آموزش فنون ترجمه، ترجمه: منصور فهیم، سعید سبزیان، تهران: رهنما.

    مقالات

    1. سجودی، فرزان، ۱۳۸۸ش، ارتباطات بین فرهنگی: ترجمه و تأثیر آن در فرایندهای جذب و طرد، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دور دوم، ش ۱، صص ۱۴۱ ـ ۱۵۳.
    2. عزیزمحمدی، فاطمه، ۱۳۸۲ش، بررسی برخی فرآیندهای رایج قرض‌گیری در زبان فارسی، علوم اطلاع‌رسانی، دوره ۱۸، ش۳ و ۴، صص ۷۴ ـ ۷۱.
    3. نیازی، شهریار و نصیری، حافظ، ۱۳۸۸ش، ارزش فرهنگی ترجمه ضرب‌المثل‌ها و کنایات عربی فارسی، زبان‌پژوهی، سال ۱، ش ۱، دانشگاه الزّهرا، ۱۶۷ ـ ۱۸۴.
    4. هاشمی میناباد، حسن، ۱۳۸۳ش، فرهنگ در ترجمه و ترجمه عناصر فرهنگی، فصلنامه مطالعات ترجمه. س ۲، ش ۵، صص ۴۹ ـ ۳۱ .

    13 -

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار