جستاری در روش شیعه‌پژوهی غرب با تمرکز بر امامت علی ‌علیه‌السلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده غرب‏ شناسی و علم‏ پژوهی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

مطالعات شیعه شناسانه غرب که در قرن نوزدهم آغاز شد در قرن بیستم با روندی منظم ادامه یافت. این پژوهش‌ها به تناسب رویکردهای استعماری و سوژه محور مدرنیته غربی ابتدا با معیارهای اروپایی مورد بررسی قرار می‌گرفت واز واقع نمایی کمتری برخوردار بود؛این رویکرد تا سال‌های اخیر ادامه داشت؛ روش تاریخ‌نگارانه مونتگمری وات چنین رویکردی دارد. اما در قرن بیست و یکم یعنی دوره پسا استعماری،پدیدار شناسانی مانند ‌هانری کوربن از معیارهای جوامع مورد پژوهش،برای ارزیابی ادیان آن جوامع استفاده کردند و به این ترتیب دین پژوهی‌ها از نتایجی واقعی‌تر برخوردار شد.کوربن در دین پژوهی پدیدارشناسانه اش، برخلاف وات(که گزارش‌های دینی را در تاریخ خطی بررسی می‌کرد) گزارش‌های دینی را در تاریخ دوری بررسی کرد و بر این اساس به نتایجی متضاد با نتایج وات دست یافت.دین پژوهی میرچا الیاده، اما روش «پدیدارشناسی تاریخی» را اتخاذ کرد به گونه‌ای که گزارش‌های تاریخ دینی را هم در تاریخ خطی و هم در تاریخ دوری بررسی می‌کرد و به این ترتیب به نتایجی واقعی تر از روش‌های «تاریخ گرایی» و «پدیدارشناسی» دست یافت. در این مقاله با تمرکز بر «امامت علی(ع)» سه روش مزبور یعنی تاریخ گرایی، پدیدارشناسی و پدیدارشناسی تاریخی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و میزان واقع نمایی هر یک بررسی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


  • -        پس از قرآن کریم

    -        نهج‌البلاغه علی(ع)، ضبط صبحی صالح، طبعه الاولی، بیروت(1387 هجری/1967 میلادی)

    -        پهلوان، منصور و طالعی،عبدالحسین،« تحقیق در معنای کنایی رکوب بر اعجاز ابل در حکمت 22 نهج‌البلاغه» فصلنامه علمی ـ پژوهشی نهج، سال دهم، شماره 38،(1392)

    -        دلشاد تهرانی، مصطفی، حکومت حکمت: حکومت در نهج‌البلاغه، انتشارات دریا، چاپ پنجم،(1379) 

    -        سعید، ادوارد، شرق‏شناسی، ترجمه عبدالرحیم گواهی،دفتر نشر فرهنگ اسلامی(1368)

     -صانع پور، مریم، شیعه شناسان غربی و اصول اعتقادات شیعه دوازده امامی،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی(1393)

    • -Corbin, Henry, History of Islamic Philosophy, trans. by Liadain sherrard, philip sherrard, London; Kegan Paul International in association with Islamic Pubilications Institute for the of Islamic studies(1993) 
    • -Corbin, Henry, "shiite thought", cited in History of Islamic Philosophy, London: kegan Paul International(1993)
    • -Corbin,Henry,"the Meaning of the Imam for shi'a spirituality",in seyyed Hossein Nasre, Hamid Dabashi, seyyed vali Reza Nasr, ed. Shiism Doctrines, thought, and spirituality, albany state university of New York press(1988)
    •  -Corbin,Henry,creative Imagination in sufism of IbnArabi, tr. Relph Manheim, princetion university press.(1969)
    •  -Corbin,Henry, Avicenna and the visionary Recital, ٰTr. By willard R. trask Dallas: spring  publications(1980)
    •  
    • -Dudley, Guilford, Religion on trial, Mircea Eliade and his critics, phiatemple university press(1977)
    •  
    • - Durac,Livia, "petre Andrei" university, Iasi, Romania, Mircea Eliade: The hermeneutics of the religious phenomenon 4th International conference on Human Being in contemporary philosophy, May 28-31, volgograd
    • (2007)
    • -Eliade, Mircea, the Quest: History and Meaning in Religion, chicago: university of chicago press, Especially chapters(1973)
    •  
    • -Refudeen, Mohammed, Awuais, "Phenomenology versus Historicism, the case of Imamat", cited in American Journal of Islamic social sciences 15(1998)
    •  
    • -Wasserstrom, Steven M. Religion After Religion: Lershom Scholem, Mircea Eliade, and Henry corbin at Eranos, Princeton University Press(1999)
    •  
    • -Watt,Montgomery, w. , the formative period of Islamic thought, Edinburgh university press(1973); Islamci philosophy and theology. An Exlended survey; 2nd ed. Edinburgh university press,(1985)
    •  -Watt, Montgomery, w., Islamic philosophy and theology, Edinburgh university press(1985)
    • -Watt, Montgomery, w.“shiism under the ummayyads”, cited in journal of the Royal Asiatic society(1960 )