امنیت اقتصادی از دیدگاه امام علی با تأکید بر عهدنامه مالک اشتر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه باقرالعلوم

2 استاد دانشگاه باقرالعلوم

چکیده

امنیت در تمامی ابعاد آن، به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین و ضروری‌ترین نیاز انسان‌ها مورد توجه دین مبین اسلام قرار دارد. یکی از ابعاد امنیت، امنیت اقتصادی است. توسعه و پیشرفت اقتصادی و عمران و آبادانی سرزمین، نیازمند ایجاد و ارتقاء امنیت اقتصادی است. امنیت اقتصادی، حاصل شناخت عوامل و موانع، تهدیدها، روش تحصیل و راهکارها و آثار آن است. حکومتِ هر چند کوتاه امیرمؤمنان× و تأکید ایشان بر ایجاد فضای اقتصادی سالم و به تعبیر امروزی امنیت اقتصادی، می‌تواند الگویی کامل و نیکو از ایجاد و ثبات امنیت اقتصادی را به تصویر کشاند. مقاله حاضر در صدد بررسی و بیان نقش و جایگاه امنیت اقتصادی و عوامل و موانع امنیت اقتصادی از دیدگاه امیرمؤمنان× و روش‌های تحصیل و راهکارها مورد استفاده ایشان در ایجاد و ارتقاء امنیت اقتصادی است.

کلیدواژه‌ها


منابع و مآخذ

الف) کتاب‌ها
ـ قرآن کریم.
ـ نهج‌البلاغه، گردآوری سید رضی، 1379، ترجمه محمد دشتی، قم، مشهور.
ـ نهج الفصاحة، ترجمه ابوالقاسم پاینده، 1375، تهران، دنیای دانش.
ـ آذربایجانی و همکاران، 1387، روان‌شناسی اجتماعی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ـ ابن‌بابویه (صدوق)، محمد بن علی، 1378 ق، عیون أخبار الرضاعلیه‌السلام، تهران، نشر جهان.
ـ  1406 ق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی.
ـ  1413 ق، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
ـ ابن‌منظور، محمد بن مکرم، 1414 ق، لسان العرب، بیروت، دار الفکر.
ـ بروجردی، آقاحسین، 1386، جامع أحادیث الشیعة، تهران، فرهنگ سبز.
ـ برومند، شهزاد و همکاران، 1387، امنیت اقتصادی در ایران و چند کشور منتخب (مطالعه تطبیقی)، تهران، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
ـ بستانی، فؤاد افرام، 1387، فرهنگ ابجدی، تهران، انتشارات اسلامی.
ـ تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، 1366، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
ـ  1409 ق، غرر الحکم و درر الکلم، سید مهدی رجایی، قم، دار الکتاب الإسلامی.
ـ حر عاملی، محمد بن حسن، 1414 ق، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسه آل البیتعلیهم‌السلام.
ـ دهخدا، علی‌اکبر، 1377، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران.
ـ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، 1374، مفردات الفاظ قرآن، تهران، مرتضوی.
ـ کلینی، محمد بن یعقوب، 1369، اصول الکافی، ترجمه مصطفوی، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه.
ـ  1407 ق، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
ـ لیثی واسطی، علی بن محمد، 1376، عیون الحکم و المواعظ، قم، دار الحدیث.
ـ مجلسی، محمدباقر، 1403 ق، بحار الأنوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهارعلیهم‌السلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
ـ مصطفوی، حسن، 1368، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ـ مطهری، مرتضی، 1354، سیری در نهج‌البلاغه، تهران، صدرا.
ـ  1364، امامت و رهبری، تهران، صدرا.
ـ نوری، میرزا حسین، 1408 ق، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل‌البیتعلیهم‌السلام.
ـ هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، 1356، منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغه، تهران، مکتبة الاسلامیه.
ب) مقاله‌ها
ـ زارعشاهی، علی، 1379، «بی‌ثباتی سیاسی و امنیت اقتصادی و تأثیر آن بر عوامل تولید در ایران»، مطالعات راهبردی، شماره 8 ـ 7، ص 242 ـ 222، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ـ لک‌زایی، نجف، 1390، «فقه و امنیت»، کاوشی نو در فقه اسلامی، شماره 70، ص 86 ـ 45، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.